In september 1956 ziet een auto het levenslicht die tot op de dag van vandaag als zeer gerespecteerde klassieker geldt. De Volvo Amazon – in Zweden Amason genoemd – vergezelt vanaf dat moment de PV 444 (Katterug). Het ontwerp van Jan Wilsgaard wordt uitstekend ontvangen en kenmerkt zich onder meer door een fraaie lijnvoering, goede wegligging, uitstekende uitrusting en (voorbereidingen) voor passieve veiligheid.
De eerste Amazon (in Zweden: Amason) heeft als modelaanduiding (carrosserievariant) P 1200. Hij wordt geleverd met de B16A krachtbron. De uitvoering is Amazon. In 1958 maakt de naam plaats voor de uitvoeringen 121 en 122 S, die nieuw is. De interne modelcode is voor de hele serie veranderd in P 120. De nieuwe 122 S krijgt de sterkere B16B motor met twee SU-carburateurs en 76 PK. Volvo bouwt ondertussen gestaag de transmissiemogelijkheden uit. In 1960 staan de potentiële koper een vierversnellingsbak, een drieversnellingsbak en een drieversnellingsbak met overdrive ter beschikking. Bij de genoemde varianten zijn alle versnellingen gesynchroniseerd. De ‘synchrotransmissies’ staan bekend als M-versnellingsbakken.
Gezinsuitbreiding, typenaam perikelen en updates
Er is een reden dat de naam Amazon voor de meeste markten officieel verdwijnt. Volvo moet de stoere auto vanwege juridische aspecten – buiten Zweden – een andere naam geven. De typenaam Amazone blijkt door Kreidler te zijn vastgelegd. De geuzennaam blijft overigens Amazon, die naam raakt de Volvo in de volksmond niet meer kwijt. Ondertussen wordt de Amazon cosmetisch bijgepunt (andere grille, tweekleur komt te vervallen) en krijgt hij gezinsuitbreiding. In 1961 brengt Volvo de tweedeurs modelvariant P130, die ook weer in de 121 en 122 S uitvoering leverbaar wordt. In 1962 introduceren de Zweden de P220, de voortreffelijk vormgegeven Combi. Opmerkelijk en tegelijkertijd logisch is dat de eindoverbrenging bij de Combi aanvankelijk korter is dan bij de twee-en vierdeursmodellen, en dat heeft alles met de potentiële beladingsgraad te maken.
Veiligheidsthema en verbeteringen
Tijdens deze periode grijpt Volvo het veiligheidsthema aan om onder meer de carrosseriestructuur te verstevigen, terwijl vanaf 1959 de driepuntsgordels al bij de standaarduitrusting horen. Niet alleen op veiligheidsgebied voeren de Zweden modificaties door. Vanaf 1961 wordt een 12V installatie gemonteerd. De B18 motoren vervangen de kleinere B16 aggregaten. De configuratie van de motor (één of twee carburateurs, hoge of lage compressie) is afhankelijk van het uitrustingsniveau. In 1963 breidt Volvo haar transmissieassortiment voor de Amazon uit. Vanaf dat moment is namelijk ook de Borg Warner 35 automaat leverbaar. In augustus 1964 wijzigt Volvo opnieuw de grille van de Amazon-typen. Bovendien krijgen alle uitvoeringen schijfremmen op de voorwielen. De P220 krijgt in tegenstelling tot de twee- en vierdeurs serie rembekrachtiging, en de gehele ‘Amazon-reeks’ maakt gebruik van nieuw – samen met medici – ontwikkeld meubilair.
Instapmodel en topmodel
In 1965 lanceert Volvo als opvolger van de PV 544 (die in 1958 de PV 444 Katterug verving) een heus instapmodel op basis van de modelvariant P130, de tweedeurs Amazon. De Favorit komt op de markt met de B18A motor, een drieversnellingsbak en een versoberde uitrusting. Aan de andere kant van het spectrum brengt Volvo – een jaar later – de tot op de dag van vandaag zeer gewilde 123 GT uitvoering. Hij is alleen als tweedeursversie (dus in de carrosserievariant P130) leverbaar. De auto wordt geleverd met de hogecompressie-B18B-motor met 96 DIN PK, de vierversnellingsbak met overdrive, radiaalbanden, chromen wiel sierringen, compleet verstelbare rugleuningen, extra schijnwerpers aan de voorzijde, spiegels op de spatborden, een speciaal sportstuur, een dashboard met afleg bakje en een toerenteller. De B18B motor komt ook in de 122 S uitvoering, mét hetzelfde vermogen. Het werk voor de B18D motor, die enkele keren werd aangepast en meer vermogen kreeg, zit erop.
Doorontwikkeling. Ook in laatste jaren
De Volvo Amazon wordt continu bijgepunt. Wanneer de 140-serie in 1966 zijn intrede doet, start de voorzichtige uitfasering van de succesvolle Volvo. In die periode wordt opnieuw de grille aangepast. De eerste carrosserievariant van de Amazon – de P120 vierdeurs versie – verdwijnt eind 1966. Toch neemt Volvo de tweedeursversie en de combi nog altijd heel serieus. De Amazon blijft profiteren van nieuwe veiligheidstoepassingen (nieuw veiligheidsstuur en stuurkolom, rembekrachtiging op alle modellen, gemodificeerde achterasbevestiging). De tweedeursversie krijgt afhankelijk van de uitvoering nog de B20A of de sportieve B20B motor en een gescheiden remsysteem aangemeten. Ook de Combi profiteert nog van de komst van de tweeliter motor, zij het dat de B20B motor daar niet in leverbaar is. De sportieve motoren zijn leverbaar in de 122 S GT. Feitelijk volgt deze de meest sportieve én luxe variant op: de 123 GT op. Overigens houdt Volvo voor bepaalde markten (Duitsland) wél vast aan de benaming 123 GT.
IJzersterk imago
Toch komt er een einde aan de productie van dit Volvotype. 1969 wordt het laatste bouwjaar voor de combi. En in juli 1970 blaast de tweedeursversie het kaarsje uit. De uitvoeringen 121 en 122 S GT (of 123 GT) zijn de laatsten der mohikanen. In totaal wordt de Amazon 667.341 keer gebouwd. Hij geldt, dankzij continue verfijning en een ijzersterke basis als één van de allerbeste auto’s uit de geschiedenis, die simpelweg over een ijzersterk imago beschikt. En een leven lang ruimte bood aan innovatie. Het is niet voor niets dat deze Volvo nog regelmatig onderdeel uitmaakt van het verkeersbeeld. Liefst tien procent van de geproduceerde Amazon-exemplaren rijden nog op de aardkloot rond. Het is veelzeggend. En tegelijkertijd, ruim 50 jaar nadat de laatste Amazon de productieband verliet, weinig verrassend. Want deze auto behoort tot de allerbeste gebouwde auto’s uit de historie. Zonder twijfel.
In AMK 1-2022 leest u de reportage van acht pagina’s over de Volvo 122 S van Theo Hoekstra en nog veel meer wetenswaardigheden over de Amazon-typen.
Heerlijke auto om in te rijden. Ik he0b er 2 gehad. De laatste had ik nooit weg moeten doen (ingeruild voor een motor Yamaha xs 850). Best een fijne motor hoor daar niet van, maar toch spijt gekregen dat ik mijn rode Amazon heb weg gedaan.
Was wel degelijk kreidler amazone! Dit voor de bewering dat het zundapp was!
Bij de buren bij mijn ouderlijk huis reden ze jaaarenlang een ’Amazone’. Kleur: gebroken wit. Groene zonneklep boven voor de voorruit en spiegels op de spatborden. Was een zeer bijzondere auto. Statig en mooi. Als je zoiets kon rijden, had je toch iets van status. Is inmiddels al heel wat jaartjes geleden maar het staat in mijn geheugen gegrift, zoals ook het geluid van die prachtige Volvo. Een evergreen. Ik sluit mij aan bij Dick met de dank voor de mooie foto’s
Het lijkt me geweldig om dit model in “cabrio-uitvoering” te zien .
Ik rijdt al sinds 1982 Aamzone en dat als dagelijks vervoer, veel auto’s gehad maar toen ik 1982 mijn eerste amazone kocht dacht ik dit is het wel.
Ik ben nu met de tweede bezig.
Johan Geers
Ik weet precies wat je bedoelt Willem Overeem, had bijna 40 jaar geleden een witte 123 GT, heerlijke auto en best snel voor die tijd. (2 SU’s moeilijk af te stellen). Begin jaren 90 ook nog een groene vierdeurs gehad, schijnt nu op LPG te rijden. Kenteken van deze Amazon is 54-54-DE, zou een foto van deze auto zeer waarderen!
Niet alleen de amazon maar veel auto`s uit die goede tijden hadden karakter en een eigen uitstraling. in het donker kon je de auto`s aan de verlichting herkennen. Nou moet je ervoor staan om te lezen wat voor merk erop geplakt is. Technisch misschien veel uitgebreider maar minder eigen imago.
Beste ……de naam Amazon was niet geclaimd door Kreidler maar door Zundapp.
Ik weet precies wat je bedoelt Willem Overeem, had bijna 40 jaar geleden een witte 123 GT, heerlijke auto en best snel voor die tijd. (2 SU’s moeilijk af te stellen). Begin jaren 90 ook nog een groene vierdeurs gehad, schijnt nu op LPG te rijden. Kenteken van deze Amazon is 54-54-DE, zou een foto van deze auto zeer waarderen!
Gewéldig fijne auto! Heb er 2 gehad, toen het (lang geleden) nog gewoon “oude” auto’s waren.
De laatste was een mooie rode 122S uit 1969.
Nooit weg moeten doen, maar ja, zo heb ik nog meer auto’s gehad die ik nooit weg had moeten doen….. (Saab 96 2t, Triumph Spitfire mk III, Toyota Corolla GT, Ford RS2000, Audi S3….)
Doe mij maar een station met automaat kan hij de 850 vervangen. Eigenlijk is de Amazon toch mooier😎.
Rijden nog steeds dagelijks in een 123 GT. Wij hebben er nu al dik 300.000 km mee weggetufd zonder enige problemen met hetzelfde blok Ook voor n ritje naar de italiaanse dolomieten draait hij zijn krukas niet om. Apk, altijd zonder problemen de deur weer uit. Op tijd onderhoud en niet bezuinigen op remmen, banden enz. Heel milieu bewust, want vervanging van onze GT vervuilt vele malen meer dan 55 jaar historie. 😏
Succes verzekerd als je dit product nog in je bezit hebt. Geweldig wat een heerlijke uitstraling van een icoon. Bedankt voor de foto’s. Gr Dick