De legendarische Mercedes-Benz Gullwing is één van de zeldzame auto’s die ontworpen was voor wedstrijdgebruik, voordat de fabrikant besloot dat het ook de perfecte sportauto zou zijn voor de meest veeleisende autoliefhebbers.
Bij zijn presentatie tijdens het wedstrijdseizoen van 1952 was de Gullwing een sensatie bij elke wedstrijd waarin hij meestreed. De 300 SL pakte niet alleen de eerste twee plaatsten in de Le Mans van dat jaar, hij nam ook de eerste vier plekken in op de Nürburgring, de eerste- en tweede plaats tijdens de Carrera Panamerica, en de tweede en vierde plaats in de Mille Miglia.
De ‘Gullwing’, de ‘meeuwenvleugel’: omdat de importeur het wilde
Net als bij de Ferrari Daytona en de Porsche Speedster, was de geboorte van de Gullwing voor op de openbare weg het gevolg van de aandrang die de Amerikaanse importeur, de voormalig Duitse immigrant Max Hoffman, op de Mercedes-Benz directie uit oefende. Hoffman garandeerde de Duitse autogigant een afname van 500 stuks voor de Amerikaanse markt. Dat bracht Mercedes-Benz ertoe om speciaal voor de 300 SL een productielijn op te zetten.
Zo kwam het dat de 300 SL in februari 1954 in New York onthuld werd en daarna nog een parallelmodel kreeg in de vorm van de 300 SL Roadster, een cabriolet. Amerikaanse kopers onthaalden de voor een top van 255 km/u opgegeven Benz juichend en kochten in de jaren vijftig 80% van de geproduceerde Gullwings en Roadsters.
De 300 SL was qua styling en techniek in veel opzichten baanbrekend
Ten eerste had hij een driedimensionaal buizenframe omdat het hoofd van de ’afdeling speurwerk en onderzoek’, Rudolf Uhlenhaut erop stond zo’n gelast framewerk te gebruiken inplaats van de traditionele aanpak met een platformchassis en een meedragend koetswerk. Die beslissing maakte het moeilijk om gewoon openklappende deuren te gebruiken. Om dat probleem op te lossen werden de geniale, naar boven scharnierende portieren bedacht.
Ondanks het feit dat de competitie 300 SL van aluminium was gemaakt, was de ‘gewone’ Gullwing van staal. Voor de extreem rijk gestoffeerde happy few werden er overigens wel 25 aluminium exemplaren geproduceerd.
Een ander revolutionair winstpunt van de 300 SL was de introductie van de mechanische brandstofinspuiting
Daarmee had Mercedes een wereldprimeur in de automobiele serieproductie. De brandstofinspuiting hielp eraan mee dat de 3.0 liter zescilinder 215 pk en een koppel van meer dan 275 Nm leverde. Een 1954’er Gullwing was daar 255 km/u snel mee.
De 300 SL was qua design een slanke, elegante automobiel
Met zijn in de flanken geplaatste ventilatieroosters en de ‘wenkbrauwen’ boven de wielkasten, had de Auto een ‘post-Art Deco uitstraling’ die samen met zijn radicale deurconstructie de SL neerzetten als een stuk pure expressie van Germaanse hogeschool autotechnologie.
Gestopt na een ongeval
Hoewel de 300 SL een directe afstammeling was van de SLR competitie-uitvoering staakte Mercedes-Benz alle wedstrijdactiviteiten in 1955 na een verschrikkelijk ongeval tijdens de Le Mans. Terwijl de legendarische Miguel Fangio daar op kop reed in zijn SLR, zat Pierre Levegh aan het stuur van de tweede Mercedes. Tijdens de race moest Lance Macklin’s Austin-Healey vol in de ankers en opzij na gepasseerd te zijn door Mike Hawthorne in zijn Jaguar. Dat bracht Macklin in ramkoers met Levegh’s SLR die net volop accelereerde. De Mercedes van de fransman raakte de achterkant van Austin-Healey. Daarna knalde SLR tegen de muur waarbij zijn berijder onmiddellijk de dood vond, terwijl allerlei wrakstukken het publiek invlogen. Door dat vliegende puin vielen er meer dan tachtig doden in het publiek. Het was het zwaarste ongeval aller tijden in de autoracerij en de reden dat Mercedes-Benz zich bijna veertig jaar afzijdig hield van de autosport.
Maar de Gullwing zette Mercedes weer terug op de kaart als sportwagenfabrikant
En werd een schoolvoorbeeld van het toonaangevende Duitse automobiele vakmanschap voor de klandizie voor wie geen prijs te hoog was. Het SL concept zou later waardige opvolgers krijgen in de vorm van de 450 SL uit de jaren 70 en recentelijk nog met de retro 600 SL en de 320 km/u snelle SLR McLaren modellen, waarvan de grilles een eerbetoon zijn aan de geïnspireerde neuspartij van de oorspronkelijke 300 SL.
Ik dacht goed onthouden te hebben dat de 300SL Cabriolet niet parallel aan de Gullwing gebouwd werd, maar zijn opvolger was. De constructie van de Gullwing was kostbaar – Mercedes zou nooit een cent aan de bouw hebben overgehouden – zodat de opvolger een ‘normaal’chassis kreeg, waardoor er ook normale deuren in pasten.