Oldtimerregeling levert nog geen derde van geraamde opbrengst op

Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën kan opnieuw zijn borst natmaken. Vorige week werd al duidelijk dat de accijnsmaatregel van 1 januari 2014 haar uitwerking naar alle waarschijnlijkheid mist. Nu is ook duidelijk geworden dat de aangepaste MRB-regels voor oldtimers dit jaar het geraamde bedrag verre van opbrengen. In plaats van de geraamde- en tussentijds al aangepaste- opbrengst van €120 miljoen zal er nog geen derde van dat bedrag aan belastingopbrengsten richting Staatskas vloeien.

Opbrengst: €35 miljoen
De Stichting Autobelangen van Wouter van Embden becijferde dat de maatregel in 2014 maximaal €35 miljoen aan oldtimerbelasting in het laatje brengt. Die conclusie is het resultaat van een nauwgezet onderzoek, waarbij de belangenbehartiger alle relevante cijfers verzamelde. Autobelangen achterhaalde middels WOB-verzoeken de rekenmethodiek van Financiën en liet deze los op de actuele cijfers van het RDW waar alle voertuigregistraties nauwlettend worden vastgelegd. In de analyse betrok Autobelangen de personenauto’s en motoren die op 1 januari 2014 een leeftijd hadden van 26 tot 40 jaar: oldtimers waar voor de aanpassing geen MRB voor hoefde te worden betaald. Tevens betrok met de personenauto’s op diesel en LPG uit 1987 in het onderzoek, zonder de uit het Amendement Van Vliet voortvloeiende brandstoftoeslag mee te rekenen. Die toeslag vormde al een inkomsten bron en vloeide niet voort uit de aangepaste maatregel. In totaal werden 121.233 oldtimerpersonenauto’s en 120.066 motorfietsen- actief en belast per 1 april 2014- als basis voor de berekende opbrengst genomen.

Raming Ministerie: berekening zonder gedragsgevolgen
Om een heldere vergelijking tussen de raming van het Ministerie en de conclusie van Autobelangen mogelijk te maken hanteerde de organisatie van voorman Wouter van Embden dezelfde uitgangspunten als het Ministerie van Financiën. Uit diverse documenten blijkt echter dat de gegevens die door de Haagse rekenaars aan deze criteria (brandstoftoeslag uit Amendement van Vliet buiten beschouwing, geen provinciale opcenten, alleen uitgaan van personenauto’s en motoren) werden gekoppeld een hoog losse pols karakter kenden. De opbrengsten werden aanvankelijk berekend op basis van het feit dat de MRB-vrijstelling voor alle oldtimers zou worden afgeschaft. De samenstelling van het als uitgangspunt te nemen oldtimerbestand werd gecorrigeerd met aangenomen- en niet onderzochte schorsingsaantallen binnen verschillende leeftijdscategoriën. Het resultaat daarvan werd vermenigvuldigd met de verschuldigde MRB per categorie. De raming- inclusief de effecten van aangenomen schorsingen- was gesteld op €153 miljoen. De aanpassingen als gevolg van de versoepelingen van het afgelopen voorjaar- en de opmaat naar de huidige situatie- resulteerden in een bijgestelde raming van €120 miljoen. Met gedragseffecten werd nauwelijks rekening gehouden.

Juiste analyse
Dat is precies hetgene wat Autobelangen wel deed. Al in 2013 kwam er een gedegen onderzoek naar voren dat zijn schaduw nauwgezet vooruitwierp. Op die basis werd ook de analyse van de opbrengst voor 2014 samengesteld. Het grote verschil met de gegevensverzameling van Financiën is dat Autobelangen alle gedragsgevolgen in het onderzoek betrok, de juiste cijfers verzamelde en deze toepaste op het genoemde actuele bestand. Van Embden en zijn kompanen signaleerden overigens dit voorjaar al dat de bevindingen uit het in 2013 gecomponeerde oldtimerdossier bevestigd werden. Autobelangen benaderde staatssecretaris Wiebes een paar keer om de regeling en de gevolgen te bespreken, maar de Amsterdamse politicus bedankte vriendelijk voor de eer. Hij gaf aan het beleid van zijn voorganger Weekers te continueren.

Antwoorden op kamervragen geven hiaten aan
Wel formuleerde Wiebes in juli de antwoorden op een aantal –door CDA Kamerleden Omtzigt en De Rouwe- gestelde vragen. In grote lijnen kwam het er op neer dat Wiebes aangaf dat de Belastingdienst totaal niet voorbereid was op de aangenomen oldtimerregeling, vele aanslagen nog niet waren betaald en er veel onduidelijkheid was over de implementatie. Ook opvallend: Financiën kon of wilde alleen de meest actuele gegevens overleggen ten aanzien van het oldtimerbestand “vanwege de continue mutatie in het kentekenbestand.”  Daarmee gaf het Ministerie eigenlijk al aan dat er geen tussentijdse evaluatie in Den Haag plaatsvond. Het ambtsorgaan verschuilt zich daarnaast achter het feit dat de Belastingdienst in de eerste helft van dit jaar nog niet goed was ingericht op de gewijzigde maatregel. “Actuele cijfers zijn bij het RDW echt op ieder moment opvraagbaar”, zegt Wouter van Embden. “De gevolgen van de maatregel zijn daarnaast- in tegenstelling tot die bij de accijnsverhogingen- eenvoudig vast te stellen.” Duidelijk is inmiddels dat de aangepaste oldtimerregeling een kaalslag heeft veroorzaakt binnen het LPG-bestand, terwijl de Diesels tussen 25 en 40 jaar het minst zijn geschorst. Dat laatste geeft aan dat de oorspronkelijke aanleiding voor het afschaffen van de MRB-vrijstelling- de milieu-uitgangspunten- het minste aan effect heeft gesorteerd.

Overeenstemming tussen Autobelangen en Belastingdienst
Alle ontwikkelingen weerhouden Autobelangen niet om de strijd voor een juiste regeling te continueren. Ondertussen bereikte men overeenstemming met de Belastingdienst over de collectieve regeling waarbij Autobelangen namens de oldtimerbezitters (verder) gaat procederen tegen de staat. De ontwikkelingen ten aanzien van de belastingopbrengsten kunnen daarin een belangrijke factor worden.

Streven naar evenwichtige regeling
Het doel van Autobelangen blijft overigens het koesteren van cultureel erfgoed en het realiseren van een evenwichtige oldtimerregeling komt die aansluit bij die in de ons omringende landen. “Pas als zo’n akkoord er is, zijn wij tevreden” zegt Wouter van Embden van Autobelangen en hij benadrukt dat zo’n regeling dan vooral ook duurzaam moet zijn zodat iedereen tot in lengte van jaren weet waaraan hij of zij toe is. Zoals iedereen nu ook weet wat het betekent als politieke maatregelen worden genomen zonder dat er op de juiste wijze gedragsgevolgen en scenario’s wordt gekeken. En deze niet tijdig en minutieus worden geëvalueerd. Het resulteert in het oldtimerdossier in een misrekening van €85 miljoen. Om over de geleden schade door de oldtimerbezitters en branche als ook de gevolgen voor de werkgelegenheid maar te zwijgen.

Wouter van Embden werd vanmorgen in alle vroegte geinterviewd door BNR Nieuwsradio. Klik hier om het interview- met daarin ook een reactie van CDA Kamerlid Pieter Omtzigt- te beluisteren.