De Nederlandse overheid hoeft voorlopig geen extra maatregelen te nemen tegen -onder meer- de uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide. Dat vloeit voort uit de uitspraak die het gerechtshof in Den Haag deed. Milieudefensie wilde dat de Nederlandse staat extra inspanningen zou doen om de luchtkwaliteit te verbeteren. In 2017 diende de rechtszaak, die Milieudefensie verloor. Milieudefensie werd door het gerechtshof in hoger beroep ook in het ongelijk gesteld.
Vooropgesteld: plannen voor een schonere lucht en leefomgeving zijn te prijzen. Onder meer daarom werden grenswaarden ingesteld waaraan Nederland zich moest houden. Tijdens de zaak die Milieudefensie in 2017 voorbracht constateerde de rechtbank overigens dat Nederland niet op tijd voldeed aan de grenswaarden voor vieze lucht uit de Europese richtlijn voor luchtkwaliteit. Toch stelde de Haagse rechtbank Milieudefensie in het ongelijk, mede omdat niet vast te stellen was in hoeverre personen schade leden door de overschrijding van de geldende normen.
Geen kritiek op plan tijdens procedure
Milieudefensie besloot om in hoger beroep te gaan. Het hof verwees vanochtend in de uitspraak naar een nieuw plan van de Staat om de luchtkwaliteit te verbeteren. Een plan, waarop Milieudefensie tijdens de gerechtelijke procedure in de aanloop naar het hoger beroep geen kritiek leverde. Verder wees het hof naar de maatregelen die de staat al neemt om de kwaliteit van de lucht in Nederland te verbeteren. Volgens het hof spelen ook economische en maatschappelijke belangen een rol, zoals het afbouwen van het aantal auto’s en vrachtwagens in de binnenstad van grote steden. En die maatregelen moeten verantwoord worden genomen, en zijn gediend bij een langere termijn.
Effecten van kort geding in 2017
Eerder spande Milieudefensie -in afwachting van de rechtszaak in 2017- een kort geding aan. Dat werd door Milieudefensie gewonnen. “De rechter stelde ons volledig in het gelijk. De regering moest op korte termijn met een met maatregelen komen. Dat heeft de regering inmiddels gedaan. De juridische stappen hebben- ondanks de afwijzing van onze vorderingen door de rechtbank in 2017 én de uitspraak van het gerechtshof- daarom toch enigszins effect gehad. En wij zullen blijven strijden.”
Dieseldichtheid hoog in Nederland
Op maandag 6 mei was Anne Knol, campagneleider duurzame mobiliteit en gezonde lucht binnen Milieudefensie, nog te zien in een item van Een Vandaag. Zij bleef daarin hameren op de niet zichtbare vervuiling die met name door fijnstof en stikstofdioxide wordt veroorzaakt. “De norm van 40 microgram per kubieke meter wordt zowel bij fijnstof als bij stikstofdioxide overschreden”, aldus Knol. Vooral de dieselauto werd als vervuiler genoemd in het item, waarin onder anderen te beluisteren viel dat “de dieseldichtheid in Nederland nog altijd hoog is.” In die zin lijkt de volgende anti-dieselpropaganda niet geheel terecht. De gedragsgevolgen van de aangekondigde MRB verhoging voor vervuilende oude diesels zullen zich ongetwijfeld laten gelden, daarnaast zijn diverse Euro 5 en Euro 6 diesels op de tweedehands markt scherper geprijsd dan ooit. Het is voor de milieulobby waarschijnlijk een extra stimulans om door te blijven knokken voor maatregelen ten aanzien van motorrijtuigen.
Beleid maken voor autoluwe gebieden
Via deze kanalen is het al vaker gezegd. Wanneer de binnensteden en aanpalende wijken echter alleen voor bewoners en zakelijk bestemmingsverkeer (waaronder ook het OV en taxi’s) toegankelijk worden, zal de uitstoot van de genoemde stoffen (en ook Co2) vermoedelijk aanmerkelijk onder de norm uitkomen. Het is heel realistisch om daar over na te denken, en voorzichtig beleid te gaan formuleren op deze uitgangspunten. En daarbinnen niet alleen de automobilist als lijdend voorwerp te benoemen.
