De autopers liet altijd weten dat er maar drie automobielfabrikanten waren die zich bezighielden met de Wankelmotor. NSU, Mazda en Citroën. Na het lezen van dit artikeltje, is dat verleden tijd.
Tussen 1974 en 2004 heeft Lada namelijk dertig verschillende Wankelmotoren ontworpen, gebouwd en uitgeprobeerd in onder andere race- en rallyauto’s, maar ook boten, vliegtuigjes, motorfietsen, ekranoplans (een soort van Russische hovercraft) en verschillende Lada prototypes. NSU en Mazda bleven in de jaren zeventig dromen van de Wankelmotor, Citroën introduceerde de Birotor motor om die vervolgens direct weer te annuleren. Deze droom had overigens meerdere automobielfabrikanten de richting van de Wankelmotor uit doen gaan. Daaronder ook Lada, hoewel de Sovjets daar al in de begin jaren zestig mee bezig waren.
Experimenteren met de Wankelmotor
In 1974, zo hebben wij onlangs geleerd, werd in de Lada fabriek te Tolyatti een afdeling ingericht waar Russische geleerden zich ongeremd bezig mochten houden met de Wankelmotor. Het plan was om een dergelijke motor te ontwikkelen voor montage in een alledaagse auto. In 1978 (!) – men had dus alle tijd – werden er vijftig Lada 2101’s – typebenaming Zhigulis – uitgerust met een 70 pk sterke, enkelschijfs Wankelmotor. Die waren bestemd voor de politie en de KGB.
Gulzig
Het duurde maar even of Lada kon niets anders doen dan bevestigen wat Westerse fabrikanten al deden, de motor verbruikte verschrikkelijk veel benzine en de levensduur van het machien was zeer beperkt, oftewel amper 20.000 kilometer. Toen dat ook daar duidelijk was geworden, werd de speciaal in het leven geroepen ontwikkelafdeling gesloten en ontmanteld. Echter niet nadat men het gewone publiek tot 1982 ook nog blij had kunnen maken met een serie van 250 stuks…
‘Gesloten en ontmanteld’…
…was in de dagen voordat het IJzeren Gordijn open werd geschoven een rekbaar begrip. De dood verklaarde ontwikkelingsafdeling kreeg een andere functie: dogonyalka hetgeen zoiets betekent als ‘wolf in schaapskleren’, het ontwikkelen en bouwen van auto’s voor speciale Sovjet eenheden. Daarbij moet u denken aan de Volgas die voor de KGB voorzien werden van een 5,5 liter V8 motor uit een Chaika limousine. De politie en de lagere regionen van de KGB beschikten niet over dergelijk materiaal. Politie in een Lada 1600 criminelen achtervolgend in eenzelfde auto, kwam natuurlijk mooi overeen met het socialistische principe – ‘allemaal gelijk ‘ -, maar gaf de criminelen wel vrij spel. De politie was bij voorbaat al kansloos als de criminelen zich konden bedienen van zoiets simpels als een Volkswagen Passat… ‘Geld’ was in die tijd in Rusland geen probleem, dus er werd ook niet gekeken of het allemaal iets kostte. Het gezelschap dat zich in de fabriek in Tolyatti met de Wankelmotor had beziggehouden, kreeg een nieuwe kans. Bij voorbaat was van hoger hand al aangegeven dat het hoge brandstofverbruik en de korte levensduur van de motor geen enkel beletsel moest zijn om lekker verder te knutselen. Zodoende ontstond de motor met twee rotoren, die 120 pk aan het asfalt afleverde, een vermogen waar de Ford Cortina Lotus beroemd mee was geworden. Na de 2101 volgden Wankeluitvoeringen van de Lada Riva, Samara en 110.
Het motorvermogen nam toe, doch men vond het niet noodzakelijk om het onderstel ook aan te passen. In een verslag over de Samara – goed voor 135 pk aan de wielen – verbaasde de verslaggever zich erover dat de aangedreven bandjes in de derde en vierde versnelling nog spinden… , dat de remmen natuurlijk niet opgewassen waren tegen de snelheid, dat het wagentje boven de 170 kilometer per uur aanvoelde als een op hol geslagen vliegend tapijt. Al dit geknutsel leidde er ook toe dat voor de KGB Volga 3102’s werden uitgerust met een door Lada gebouwde drieschijfs Wankelmotor die goed waren voor 210 pk aan de wielen. En inderdaad, ook met wielspin tot in de derde en vierde versnelling. Helaas (… ?) werden er maar twee prototypes gebouwd, die na hun testperiode werden gesloopt… en nee, die zijn nooit in productie genomen… Daarentegen wel de Lada 21059, een Riva die dankzij een twin rotor motor 140 pk afleverde aan het wegdek. Alleen maar te koop in Rusland…
Foto: Lada ging met de Wankelmotor ook de rallywereld in. Let eens op de bandjes, het stuur, de stoelen
We waren toendertijd Glas dealer Gremi in Groningen was toen importeur Glas werdovergenomen door Alimpo B.M.W. En kregen later bezoek naar even rust van Gremi en hadden besloten om met Lada te beginnen maar dat zag mijn vaderniet zo zitten met dat Russche merk en stopte met Gremi de gerb. Been en zijn ten overgestapt op Mazda wat toch een betere keus is geweest Gremi was trouwens een prettige importeur.M vr.g. Stef Hartogs Nijmegen.
De naam zhigulis is voor ons europeanen moeilijk uit te spreken daarom de vrouwen naam LADA de bekendste en heel veel gebruikte meisjes naam .niks naders en niks meer,trouwens de 13 en de 1500 waren de beste ,de 2105 was zo vol met problemen dat iedereen die vlug inruilde voor een europeese auto einde oefening voor lada ,tegenwoordig is lada in rusland een mooie moderne auto geworden.
Zhiguli is de merknaam voor wat hier Lada heet maar dat bekte niet zo lekker in andere landen. Een unieke commerciële oprisping dus om de export Zhigulis Lada te noemen en niet zozeer een bepaald type Lada zoals in het artikel staat.