D-day is voorbij. De 75ste D-day is voorbij. Net als alle voorgaande keren, maar grootschaliger. D-day was een soort tsunami. En in de aanloopperiode gebeurden vreemde dingen.
D-day: Omdat je erbij geweest moet zijn.
Omdat alles tegenwoordig een ‘event’ is dat ‘ervaren & beleefd’ moet worden. En dan? Dan willen er niet alleen veel mensen kijken, maar er willen er ook veel meedoen en gezien worden. Er zijn al bijna net zo lang als de overwinning is behaald mensen die zich bezig houden met het in ere houden van alles wat er voor die vrede is gebeurd. Daar zitten ook veel liefhebbers van oud militair materieel bij. En zich verkleden als soldaten uit WOII? Dat deden mensen ook al jaren en jaren. Alleen duurde het even voordat we ze ook in SS uniform zagen. Terwijl dat toch historisch heel correct is.
Het legerspul wat je zag was lange tijd per definitie geallieerd
De Amerikanen hadden met hun megaproductie van oorlogsmaterieel de tegenstanders volledig ‘outnumbered’. Om diverse toen relevante redenen zag je recent na de oorlog maar bar weinig voormalig Duits en Russisch oorlogsmaterieel. Terwijl die partijen zich toch ook nadrukkelijk hadden gemanifesteerd in oorlogstijd. Maar er was slechts beperkte ambitie om herdenkingsritten en dingen te verschijnen op een BMW of zo. De dingen waren ook schaars.
En voor West Europeanen was ‘Rusland’ door de Amerikanen tot de nieuwe vijand uitgeroepen en ‘ver van mijn bed’. Tot ver na de jaren zestig was er weinig animo om in voertuigen met Maltezer kruizen of swastika’s deel te nemen. Laat staan om je in Duitse legerkledij te vertonen. Russische machines werden gewoon over het hoofd gezien.
Op motorfietsgebied kon je je vertonen op BSA’s en Harley 50 cc zijkleppers. Die machines waren massaal gemaakt. En eenmaal ooit teruggebouwd naar burger werden ze later weer in hun oude jas gehesen. Wat er aan legerfietsen uit andere geallieerde landen kwam? Dat was weinig en voor fijnproevers. De meeste overlevenden wonen in musea. Kijk maar eens op de site van Motorworld van Vyacheslav Sheyanov.
Nu zijn er meer veteranen
Intussen zijn de emoties wat geluwd en is er het historisch besef ontstaan dat er meer partijen meededen aan WOII. Duitsers. Japanners… Al die Russen. En die hadden ook legermotorfietsen. De interesse in die machines is gegroeid. Maar door de diverse historische omstandigheden zijn er niet zoveel van over. Een BMW Wehrmachtsgespann of een Zündapp? Denk aan bedragen tot boven de € 70.000. Via diverse handelaren kregen we de vraag of we iemand wisten die binnen een week een perfecte BMW R12 kon leveren. Er was iemand die stante pede had besloten ‘D-day te doen om zo’n machine. Het is hem gelukt. Hij tikte twee ton af…. En liet de machine in zijn privé vliegtuig invliegen. Teveel geld hebben laat mensen gekke dingen doen.
Een soort van ‘dagrijzen’
De vraagprijzen van Liberators stegen in het jaar voor de 75ste D-day 5000 dollar. Britste veteranen op twee wielen waren opeens ook duidelijk meer gezocht. Maar 350 cc DKW’s met hun uit aluminium schaarste van gietijzer gemaakte carters bleven redelijk betaalbaar. De prijzen van de Russische M72 zijspannen stegen ook. En dat is historisch terecht. Die machines hadden eerst alleen waarde omdat in Duitse legerverf werden gezet en BMW emblemen kregen. Het waren immers gewoon nagemaakte BMW R71’s. Handig voor re-enactment. Toch? Maar intussen is het besef gegroeid dat een originele M72 historisch net zoveel waarde heeft als een Liberator heeft. Zo’n Rus is net zo goed als een Harley of beter. Hij vocht aan de goede kant, is stoer, de onderdelenvoorziening is bijna perfect en betaalbaar. En het rijden met een zijspan voor iets van de helft tot een derde van de prijs van een Liberator spreekt mensen ook aan.
Qua prijsstelling blijft het leven in klassiekerland natuurlijk een vreemd iets. Een Amerikaanse handelaar stelde op een stijlvolle manier zijn – erg hoge – vraagprijzen bij naar de nieuwe realiteit: “We won D-day. Son now our WLA’s are cheaper!”
Gevonden in Frankrijk
Vroeger was het al gebruikelijk je kunsten te laten zien, vooral als je daardoor beter dan de rest bleek; de tekenaar van de mooiste grottekening kreeg ongetwijfeld de dochter van het stamhoofd, en pronkte ermee door de samenleving.
Dit “Kijkmijeens”- virus heeft zich onder de mensheid wijd verspreid, met dank aan hedendaagse technologiën.
Nauwverwante varianten als “selfies” zijn intussen al opgedoken en helaas maatschappelijk geaccepteerd.
Bij elk voornaam aanstaande evenement doen mensen allerlei pogingen om dit “kijkmijeens”- virus buiten de deur te houden, maar sluwe handelaren spelen er handig op in; benodigde objecten schieten qua prijs omhoog..en vallen erna meestal weer drastisch..wat de handelaar prima overigens uitkomt.
Hallo Pascal. Tis nu eenmaal zo. 25 Jaar geleden kocht ik twee nette M72’s voor 500 gulden. In 1961 kocht Ernies vader een WLA voor 110 gulden. De grootvader van een kameraad van me heeft een Talbot Lago gewonnen door een weddenschap met een lokale notabel. Hij was smid. Ergens in het traject der dingen heeft alles zijn absolute bodemprijs. Dan kan je de aankoop van je leven doen. En anders? Dan modderen we bij van zin door met het besef dat je toch wel kan dansen, als is het niet met de bruid.(Een van de vele hapklare citaten van wijlen mijn grootmoeder Helena Hoedt-de Graaff die tot aan het eind der dagen nog steeds in het Japans kon tellen en groeten)