Vroeger waren de Japanners dapper en zoekend. Of dapper zoekend. De nieuwe motorwereld en zijn bewoners moesten nog ontdekt worden. In de late jaren 70 ging het feitelijk om steeds meer vermogen. Maar in de eighties wilden de fabrikanten ook hun visie op de toekomst uitdragen. Yamaha zag de toekomst in de XZ550, de ‘Vision’. Maar zoals Rutte al zei:
“Voor visie moet je naar de opticien.”
The Yamaha XZ550S was een sportieve overvierkante vloeistofgekoelde viertakt twin met dubbele bovenliggende nokkenassen (een halve V-max) en het blok ademde in door twee valstroom Mikuni’s die erg slecht werk deden in het overnamegebied. De carburatie klopte gewoon niet. De elektra was ook zo innovatief dat de betrouwbaarheid doorgaans op Italiaans niveau lag. De XZ is gemaakt tussen 1982 en 1983. En twee jaar later kon je nog nagelnieuwe winkeldochters tegen ramsjeprijzen kopen. De late – of laatste – modellen waren ‘beter’ dan de eerste. De carburatie was aangepakt en er zat een retourleiding in het brandstofsysteem. De techniek was innovatief en de styling was voor de behoudender motorrijders een brug te ver. Het blok was goed voor dik 60 pk bij 9500 tpm en de top lag op iets van 180 km/u.
Gedoe
Doordat het luchtfilter van de valstroomcarburateurs onderin de tank stak leek die van buiten groter dan dat hij van binnen was. Onder dat luchtfilter zaten dus de al genoemde problematische carburateurs, zichzelf lossende startmotoren en gedoe met de stator en gelijkrichter. De bedrading en elektrische dingesten waren ook overgevoelig. Het laatste stel had ook de beste gelijkrichters. De 1983-modellen kregen ook een kuip en – heel modern – een brandstofmeter. Verder waren de veranderingen optisch. Als je nu zo’n Yamaha vindt, dan zul je merken dat jaren stilstand ook weinig goeds met die vermaledijde gasfabriekjes heeft gedaan. De koper die een XZ 550 wil wakker kussen heeft in elk geval iemand met een serieuze ultrasoonbak nodig.
Geheide klassiekers/youngtimers
De gedurfde insteek en de korte productietijd zouden deze technisch interessante Yamaha’s tot geheide klassiekers moeten maken. NOT! Als er al eentje verkocht wordt, dan is het voor kleingeld aan iemand die er een caféracer, iets bratstyle achtigs of een bobber of zo van wil maken. Vervolgens loopt het project vast en wordt het als ‘uitdagend’ op MP gezet. De V-twin met een blokhoek van 70 graden was overigens een best hightech ding. Elke kop had twee, door stille kettingen aangedreven, nokkenassen, vier kleppen per cilinder en een balansas. Dat gladde, koelvinloze blok was het resultaat van een hoop denkwerk van ingenieur Isao Koike en de researchgroep GK Design Associates. En dat team was er ook niet te beroerd voor om Cosworth en Porsche in te schakelen voor het blok en de (cardan)transmissie.
Een heel goede bak
Al die inzet leidde tot een geluidloos schakelende versnellingsbak. Een motor met cardanaandrijving die zo stil schakelde? Die was er tot op dat moment nog niet. En een vermogen van 64,4 pk bij 9.500 tpm. En in vergelijking met de concurrentie was dat niet fout. De 600 cc Ducati Pantah leverde 58 pk en de Kawasaki GPZ550 had een vermogen van 61 pk. Ook leuk: de Yamaha stuurde en remde prima. Rijwieltechnisch was een deel van de wieg uitneembaar om de uitbouw van het blok te vergemakkelijken en natuurlijk had de XZ Yamaha’s Cantilever achtervering. Aan de voorkant had de dynamische Yamaha natuurlijk naar de geest van zijn tijd dubbele schijven. Aan de achterkant verleende een conventionele trommelrem zijn vriendelijke assistentie.
De lichtshow
Als je het contact aanzette werd het dashboard een vrolijke lichtshow. Allemaal lampjes! Want dat was modern. Jammer dat de lichtshow regelmatig crashte. Eenmaal onderweg is de XZ een prettige partner wanneer je hem even niet met een Pantah vergelijkt. Bij de tweede serie XS’s had Yamaha overigens slim een stap opzij gemaakt om verdere confrontatie (en gezichtsverlies) ten opzichte van de Pantah te voorkomen: de 550 cc twins kregen een royale kuip die de wereld duidelijk maakte dat er hier sprake was van een dynamische toermotorfiets. Niet van een Pantah beater.
