Peugeot 104. Terugkerende jeugdfascinatie

In 1972 introduceerde Peugeot de kortste sedan ter wereld. De Fransen brachten de hoekig vormgegeven 104 en die was af fabriek standaard uitgerust met vier portieren en een schuine achterzijde. Niet met een vijfde deur, maar met een aparte kofferbak. Ik was vroeger gek op de hoog op de poten staande en hoekige 104 met zijn markante daklijn. En onlangs laaide dat enthousiasme voor weer op voor de kleinste Peugeot van zijn tijd.

Dat gebeurde al eerder. Oplaaiend enthousiasme. Ik kon nooit benoemen waarom ik de 104 nou zo leuk vond. Onbewust moet ik hebben gezien dat Peugeot de gave had om het binnen een drukbezet marktgebied altijd net even een tikje anders te zijn dan de rest. Ook die verdraaide Peugeot 104 presenteerde die typische eigenheid met dat lichtmetalen motorgeluid en zijn strakke vormgeving. Ik voelde mij er toe aangetrokken. Ik was nog ver van mijn rijbewijs verwijderd, en daarom was ik blij met fabrikanten als NOREV en Polistil, die de Peugeot 104 in verkleinde vorm aanboden.

Polistil met vier open deuren

Voor mijn zevende verjaardag wilde ik heel graag de Peugeot 104 versie van Polistil, die in een schaal van 1 op 25 werd gemaakt. Een grijze, met een te openen motorkap én vier te openen portieren. Polistil was er goed in om een tamelijk realistisch gevoel op te roepen, en voor die tijd de automodellen redelijk waarheidsgetrouw uit te voeren. Ik wilde nooit fantasiemodellen, de speelgoedauto’s moesten in mijn beleving altijd minimaal een gerichte indicatie van de werkelijkheid weergeven. De 104 van Polistil deed dat in zijn tijd. En vier portieren die bij een schaalmodel open konden, ik vond het magisch.

Los van het piepschuim

Ik werd zeven jaar, en het pakpapier verhulde nauwelijks wat ik mocht uitpakken. De vorm van de doos herkende ik, de opwinding was daar. En toen het verrassingspapier van de verpakking werd gescheiden was ik ontzettend blij. De gele Peugeot 104 (de échte) op de doos vertelde wat erin zat. Mijn vader schroefde de lichtgrijze 104 van de piepschuimen standaard, en de Peugeot reed zo mijn slaapkamer binnen. De 104 zou nog heel vaak rijden, bestuurd door mijn hand, en uiteindelijk speelde ik hem stuk.

Kandidaat om tweede gezinsauto te worden

Later, in 1981, kwam ik opnieuw in aanraking met een 104, die zou mogelijk de Citroën GSX gezelschap gaan houden als tweede auto. Dat was op dat moment de 2CV4, waar mijn moeder vaak in reed. Die was aan het einde van zijn latijn en mijn vader en moeder startten de zoektocht naar een vervanger. Wij keken bij een 2CV, bij een Dyane, bij een Renault 4 én bij…..een Peugeot 104.

Geen 104 maar opnieuw een 2CV

Ik weet het nog precies, die was vijf jaar oud, gespoten in een donkerrode (Rouge Bordeaux of Rouge Amaryllis) kleur, en niet veel kilometers. Deze Peugeot 104 reed heel fijn volgens mijn ouders, de 954 cc XV motor klonk als een klok. Hier zat muziek in. Het beginnende roest spook (bij de afvoer onder die aparte kofferklep) trok echter een streep door het eventuele koopmotief. Ik baalde, en niet zo’n beetje ook. Maar balen of niet: het feest ging niet door, en de tweede 2CV4 werd de nieuwe tweede auto. Dat maakte gelukkig veel goed. Want ik was ook gehecht geraakt aan die goede oude 78-54-UD, waar wij afscheid van namen.

Ontwikkelingen van de 104 altijd gevolgd

Ik heb de ontwikkeling van de 104 altijd gevolgd, volgde de wijzigingen op de voet. Ik vond het bijvoorbeeld bijzonder dat er een vijfde deur kwam, en die korte “Z” modelletjes waren vilein. Heel gaaf zelfs. In de loop der jaren kreeg ik steeds ook meer bewondering voor de technische aspecten. De gekantelde motor, ruimtebesparend. Het ook op andere vlakken handig gecreëerde ruimteaanbod, dat ook dankzij de verrassend lange wielbasis tot stand kwam. Want: wielen op de hoeken. De 104 kende een merkwaardig einde, want de voorgenomen productiestop werd herroepen. Hij was zelfs even uit productie maar keerde kortstondig terug.

Een buitenkans met een belofte

Zoals de Peugeot 104 ook weer op mijn netvlies kwam. Via het online aanbod biedt een mij goed bekende particulier een 104 GL6 (vijf deurs, 1.124 cc, 6 Franse fiscale PK’s) in dat mooie Beige Perlé met bijpassende bekleding. Technisch top, de laatste tijd veel aan vervangen, cosmetisch heel bekorend en er is heel goed op gepast. Voor een ramsj prijs bovendien. Nog niet verkocht, ik begrijp dat niet. De Peugeot gaat in mij om, laat mij niet los. Hij roept hetzelfde gevoel op als de Polistil Peugeot die ik in 1977 uitpakte. Ik voel die vibe weer. En ik denk er serieus over na om mijzelf deze in puike staat verkerende Peugeot cadeau te doen. Mocht dat zover komen, dan zal ik daar heel zuinig op zijn. En beloof ik plechtig dat ik de 104 dan niet stuk zal spelen.