Als je opgroeide in de jaren 70, dan weet je hoe belangrijk een bromfiets kon zijn. Niet alleen was het een vervoermiddel, maar ook een manier om jezelf te uiten. De Yamaha FS1 werd in 1970 een absolute gamechanger in een markt die tot dan toe gedomineerd werd door merken als Kreidler en Zündapp. Maar wat maakte deze machine zo bijzonder?
Laten we even teruggaan naar de periode waarin de motorwereld in Nederland volop in beweging was. In de tweede helft van de jaren 50 was Japan nog ver weg van de Europese motorcultuur. Toch waren er al jaren voordat Europa de kracht van de rijzende zon ontdekte, enkele indrukwekkende Japanse motorfiets- en bromfietsmerken actief. Het waren pioniers als Riemersma uit Eindhoven en Moerkerk uit Rotterdam die in 1957 de eerste signalen van deze opkomende markt oppikten. Zij reisden naar Japan om met Yamaha en Honda in zee te gaan, wat de weg vrijmaakte voor de latere “Japanse invasie” op de Europese markt.
Enorme opmars
In de jaren 60 maakte de bromfiets een enorme opmars in Nederland. Vooral de tweetaktmotoren waren populair, ondanks de heersende mening dat viertaktmotoren moeilijker te onderhouden zouden zijn. In deze context stapte Yamaha – geïnspireerd door de snelgroeiende welvaart en de veranderende behoeften van de jeugd – in de markt met een reeks vernieuwende modellen. Voor de FS1 had Yamaha al enkele bromfietsen op de markt gebracht, maar met deze nieuwe creatie zou het helemaal anders komen.
Yamaha FS1, luxe en sportief
Wat de Yamaha FS1 zo bijzonder maakte, was de combinatie van een sportief design en de toevoeging van luxe’s die toen nog niet vanzelfsprekend waren bij bromfietsen. Denk maar aan standaard richtingaanwijzers en een accu, waardoor je bijvoorbeeld ’s ochtends meteen met de lichten op pad kon, zelfs als de motor nog niet draaide. Dit was een grote stap vooruit in een tijd waarin de meeste bromfietsen nog met een wisselstroom claxon en simpele verlichting kwamen. Het resultaat was een bromfiets die niet alleen opviel door zijn uitstraling, maar ook door de aandacht voor detail.
Er zit echter een bijzonder technisch verhaal achter de FS1. Oorspronkelijk had de FS1 geen trappers, maar vaste voetsteunen en een kickstarter. Dit vormde een uitdaging voor de Nederlandse markt, waar het hebben van trappers verplicht was om te kunnen fietsen bij motorstoringen. Gelukkig kwam Henk Dullens uit Rotterdam met een ingenieuze oplossing: een trapconstructie die samen met Yamaha in Japan werd geproduceerd en ‘los’ bijgeleverd kon worden. Deze slimme aanpassing zorgde ervoor dat de Yamaha FS1 voldeed aan de Nederlandse regelgeving en tegelijkertijd ruimte bood aan de creativiteit van de rebelse jeugd.
Yamaha FS1 als mini motorfiets
En dat brengt ons bij een ander aspect van de FS1: de subcultuur rondom het opvoeren en verchromen van bromfietsen. In de vroege jaren 70 was het helemaal in de mode om je machine te pimpen met chroom, sportstuurtjes en extra’s die de standaarduitvoering al snel ver te boven gingen. Dankzij het eenvoudige ontwerp van de Yamaha FS1 was het opvoeren van de motor een fluitje van een cent. Met de juiste onderdelen konden enthousiaste jongeren hun bromfiets omtoveren tot een mini-motorfietsje met wat meer pit. Dit maakte de FS1 niet alleen een succes op de openbare weg, maar ook op de bekende hangplekken waar de mooiste en meest unieke machines werden bewonderd.
Met zijn strakke lijnen, robuuste bouw en innovatieve details, was de Yamaha FS1 precies wat de markt op dat moment nodig had. Het was een bromfiets die zowel praktisch als stijlvol was en die symbool stond voor de vrijheid en de rebelse energie van een generatie. En hoewel de FS1 inmiddels een icoon is geworden uit vervlogen tijden, blijft de passie voor deze machine nog altijd springlevend.
(hieronder is er nog een foto te vinden.)
Het was mijn eerste brommert en de herinneringen zijn niet bepaald positief…
Het ding was opgevoerd en binnen een week na aanschaf maakte ik al kennis met de rollenbank. 1,39 kW vermogen en met een geeltje rijker kon ik mijn weg vervolgen. Wat frustrerender was; iemand uit de omgeving had iets minder vermogen, maar reed een stuk sneller met zijn Zündapp.
Wat tot meer ergernis leidde: het lostrillen van een aantal onderdelen. Daarnaast paste de later gekochte kickstarter niet goed op de as, dus zat er niets anders op dan aanduwen en dat heeft nog een keer een behoorlijke exercitie opgeleverd.
Want na een rit van 40 kilometer hield de motor in en sloeg af. Na lang aanduwen (ongeveer een halve kilometer) kwam er eindelijk weer leven in de brouwerij. In de tussentijd had ik mijn helm afgedaan om zodoende wat beter te kunnen ademhalen en net toen er weer beweging in de Yamaha kwam en ik op het zadel zat om te zien hoe de motor zich zou houden, kwam net de politie vanaf de andere kant…
Dat werd dus geeltje twee en na een maand of wat heb ik de puberplof maar ingeruild op een Peugeot 103, dat scheelde ook weer wat aan slijtage van de linkerschoen…
Die Peus reed overigens al een stuk sneller op een 70 cc, bijna 80 en niet al te hoog verbruik en die heb ik nog steeds in bezit.
Mijn achterbuurjongen had er ook zo een. Reed tegen de honderd, zonder helm natuurlijk. Had voor die boom onderweg ook niets uitgemaakt denk ik…..
De vraag is hoe je conditie nu is?
Vergeet vooral niet de Suzuki ac50, weliswaar in Nederland zeer weinig verkocht maar bij onze zuiderburen was het de geduchte concurrent van de fs1
Volgens mij heette het model gewoon SS50 en was FS1 of FS2 een type. Een FS1 kon je in Nederland niet kopen. Die moest je zelf maken (andere cilinder, carburateur en uitlaat).
Met die spullen erop was hij sneller, ca. 75 km/u. Ging je voor FS2 spullen dan werd het een 70cc en kon je goed boven de 80 km/u komen. Echter de voorrem waren niet best (en een schijf was er niet, die kwam pas later bij de RD) en je remweg was net zolang als het aantal kilometers wat je reed in meters. Maar goed, ik kan het mis hebben qua types. Internet bestond toen nog niet.
SS50 was de Honda 4takt…
Klopt dat je het mis hebt de fs1 was hier gewoon te koop en deze was het blauw/witje in de volksmond en schijfrem had je al vanaf 1974
De FS1-DX was uitgevoerd met schijfrem en gewoon te koop in Nederland in 40km/h uitvoering.
De buurjongen kocht er eentje voor 300 euro toen hij 16 werd. Toen hij – een poosje later – was afgestudeerd verkocht hij hem voor 1500 e. Was hij meteen van zijnstudieschuld af. Nou ja: Het was een meevaller
Mijn jeugd vond een decennium later plaats, en ondanks dat de ‘beschuittrommel’ (FS1) een mooie bromfiets was, ging mijn hart meer uit naar de viertaktjes van Honda.
De C320/TS50 leek veel op de ‘Fizzie’, al was deze voet- en de Honda handgeschakeld.
Mooie tijd…
Ik had toen een Itom ging 95 km
Je moest er even aan wennen, maar wat ’n prachtige brommer. Opvoeren naar 90 kmh kostte n paar tientjes en 30 minuten sleutelen. Carburateur en inlaatschijfje vervangen, that’s it. En uit handen blijven van oom agent. Die vroeg dan weer n paar guldens meer. Zelf heb ik de meeste kilometers gemaakt op een puch. Veilig tot 60 per uur. Ongeveer.
Ik had in de jaren 80 zijn opvolger, RD 50. Daarna nog een Kreidler gehad.
Dan zal je geen 1 m95 en 100 kg zijn geweest!