Renault 4 GTL. Rijden met een volwassen evergreen.

In 2020 kocht Peter de Roy uit Schalsum een fraaie Renault 4 GTL bij Gerard Kramer Klassiekers in Wolvega. De puike Renault stamt uit het laatste Nederlandse leveringsjaar van de nu zestig jarige Renault 4. Auto Motor Klassiek reed met de kleine Fransman, die in meerdere opzichten (weer) aangenaam verraste.

In totaal stond de Renault 4 GTL meer dan acht jaar op het Nederlandse programma. De 4 GTL werd in januari 1978 geïntroduceerd. Hij kreeg de grotere 1.108 cc motor en een versnellingsbak met lange overbrengingsverhoudingen. Verder was de 4 GTL onder meer herkenbaar aan een meer luxe afwerking,  brede strips op de zijkanten, een extra luchtinlaat onder de grille, wielen met ventilatiegaten en grijs uitgevoerde details. Bovendien kreeg de GTL bijvoorbeeld luxere bekledingsmaterialen. Later wijzigden zaken als de bekleding en het dashboard. De 4 GTL kreeg vanaf modeljaar 1983 bijvoorbeeld ook schijfremmen vóór. Peters auto stamt uit 1986 en heeft die mutaties dus aan boord.

Uitstekende koop

Dat Peter met zijn Renault een uitstekende koop deed staat na een middagje rijden wel vast. Deze vergaand originele Renault staat er heel mooi bij. Hij kreeg enige jaren terug een nieuwe laklaag, en ook de wielen kregen een cosmetische behandeling. Dat de basis bij deze retouches uitstekend was, zie je echter aan alle kanten. En dat geldt ook voor de technische conditie, alles werkt naar behoren, méér dan.

Oer betrouwbare en soepele motor

De oer betrouwbare en rustige 1.108 cc Cléon-Fonte motor (34 pk) geeft daar blijk van. Deze krachtbron heeft in combinatie met de versnellingsbak met lange overbrengingsverhoudingen weinig toeren én een vroege koppelpiek nodig om aardig van zijn plek te komen. Deze combinatie en de overlap van de verzetten maken snelle schakelmanoeuvres in deze 4 GTL overbodig. In drie naar honderd kilometer per uur trekken gaat niet eens met een hoog aantal omwentelingen gepaard. In het vierde verzet draait de motor bij diezelfde en lagere snelheden zelfs een echt laag toerental.

Comfortabel, hellen in de bochten

De soepele en fijne motorkarakteristiek past bij het comfortabele karakter van de Renault, dat de R4 mede te danken heeft aan zijn prima werkende torsievering en soepele demping. Die vering-dempingkarakteristiek brengt in bochten een hellende koets met zich mee, zonder dat de Renault uit het lood slaat. Het bochtengedrag op hogere snelheid geeft nog wat sjeu aan het karakter van het Viertje, die prima beheersbaar blijft en op tijd waarschuwt. Verder is het geluidsniveau binnen het interieur -mede vanwege de lage toerenkarakteristiek van de krachtbron- best acceptabel.

Handzaam

De Renault 4 GTL laat zich gemakkelijk rijden. De bediening is kinderspel. Noem het handzaam, noem het simpel, maar rijden met een Renault 4 vraagt zeker in deze GTL configuratie geen inspanning. Dat heeft ook te maken met de tamelijk lichte besturing, het overzichtelijke aantal knopjes, de met lange slagen maar trefzeker schakelende versnellingsbak en de eenvoudige bediening van remmen en koppeling. De pedaaltjes staan een tikje dicht op elkaar, maar dat went snel. De remmen zijn niet bekrachtigd, maar mede dankzij het setje schijfjes op de voorwielen (al enige jaren standaard in 1986) is de vertraging adequaat. Verder koppelt de Renault goed. Rijden met deze Renault is- kort gezegd- heel plezierig.

Bewegingsvrijheid, praktisch gemak

Binnen het eenvoudige en gezellige interieur (met “R5 klokkenwinkel”) neem je plaats op prima en comfortabel zittend meubilair, dat met een fijn motiefstofje is overtrokken. Leuke details zijn het klokje in het midden van het dashboard en het audiogedeelte: een centraal geplaatste console in het midden met twee luidsprekers. De optionele radio zit ook in de console en is origineel. Terug naar de functionaliteiten. Het stuurwiel laat zich goed vastpakken, het is geen grote hoepel. Het rad is handzaam in gebruik. Vanwege de hoge opbouw van het koetswerk staat er een aangename hoeveelheid bewegingsvrijheid voor hoofd, schouders, knie en teen ter beschikking. Bij een blik achterom zie je dat er achterin genoeg plaats beschikbaar is voor twee inzittenden. Het ruimteaanbod gaat daarbij nooit ten koste van de knusheid aan boord. De opbouw van de carrosserie zorgt verder voor een behoorlijk praktische laadruimte. Na het openen van de achterklep kun je aardig wat bagage kwijt, de vlakke laadvloer ligt bovendien (vanwege het ontbreken van de aandrijfconstructie achter) laag. En als de achterbank wordt omgeklapt zijn de vervoersmogelijkheden zelfs legio. Ook dan profiteert de Renault van zijn hoogte.

Beweging in carrosserie boven 100 kilometer per uur

Die hoogte heeft ook zijn keerzijde. Wanneer de Renault naar snelheden boven 100 kilometer per uur wordt gereden (en dat gaat met de 1.108 cc motor en de fijne versnellingsbak sneller dan je denkt, binnen 22 seconden bereik je een snelheid van 100 kilometer per uur) merk je dat het allemaal een stukje onrustiger wordt. Het samenspel van de niet-zelfdragende carrosserie en het chassis wordt dan een stukje beweeglijker. Dat is gevoelsmatig mínder plezierig. Toch heeft die beweeglijkheid nauwelijks invloed op de doorgaans al goede rijstabiliteit. Maar toch: wanneer je de snelheid beperkt tot 100 kilometer per uur dan heb je het meeste plezier van deze Fransman, die vooral dan in alle relativiteit solide genoeg aanvoelt. Bovendien bespeur je nauwelijks een kraakje dan wel een rammeltje. Binnen die wetenschap charmeren de deurriemen, de minuscule en niet meer zichtbare deurscharniertjes en de schuifraampjes, die zwengelen overbodig maken.

Anno 1986 nog altijd een prima alternatief

Natuurlijk: in 1986 bestond de Renault 4 al vijfentwintig jaar, en de constructieve uitgangspunten waren toen al verouderd. Bovendien was de Renault anno 1986 geen prijspakker, ook niet binnen de lagere prijsklasse. Maar daar stond toch wel het nodige tegenover. Zelfs vandaag kun je dagelijks nog probleemloos profiteren van de veelzijdigheid en inzetbaarheid van een Renault 4, zeker als het om de GTL met zijn fijne 1.108 cc motor gaat. Met een beetje beleid rij je er zó mee naar het land van herkomst. Dat zegt veel over de vermoede en onvermoede kwaliteiten die de Renault herbergt. Hij is met name als GTL verrassend, en volwassener dan zijn bescheidenheid doet verwachten.

Foto’s: © Bart Spijker