Fiat Panda. De auto waarmee je iedereen uitlachte verbaasde de wereld in 1980. Een goedkoop, vlot, praktisch en heel handig karretje voor weinig. Bedoeld voor de automobilist die eenvoudig van A naar B wilde. Maar wel zo slim ontworpen dat menigeen zag hoe groot de meerwaarde van vernuft in zijn meest eenvoudige vorm kon zijn. De Panda werd een kraker, en de laatste van de Mohikanen die lieten zien hoe verbluffend leuk basisvervoer kon zijn.
Het hoekige vierkante wagentje werd tegen gunstige kosten ontworpen. In de schappen van Fiat stonden veel basistechniek en diverse motoren paraat. Bijvoorbeeld de 652cc motor van de Fiat 126 en de 903 cc motor uit de Fiat 127 en de 850 Coupé. Die laatste motor hoorde bij de legendarische Tipo 100 generatie, die vanaf 1955 al voor de Fiat 600 werd gebruikt en door de jaren heen was gegroeid. Hij stelde de in Nederland aanvankelijk alleen leverbare Panda 45 tot heel behoorlijke prestaties in staat, iets dat de importeur ook wilde benadrukken in die legendarische reclamespot met de Fiat Panda die alles voorbij raasde. Tot genoegen van oom Motoragent, die lachend constateerde dat hij een beste bekeuring kon uitschrijven. U kent het spotje vast nog wel.
Veel meer dan utilitair
De Fiat Panda, hij was verbluffend simpel. Neem het onderstel. De voor aangedreven wielen werden onafhankelijk opgehangen (met veerpoten) en aan de achterkant werden bladveren toegepast. Het Pandaatje van de eerste zes jaren hobbelde lekker door en zorgde voor een lach. Ook vanwege die simpele maar o zo praktische hangmat stoeltjes met afneembare stof. Handig voor als er eens- op wat voor manier dan ook- geknoeid was. Met het eenvoudige meubilair kon je van alles. Je kon er zomaar een bed voor twee van maakte. Zo werd de Fiat de kleinste camper ter wereld. Het was slechts één toepassing, die ook bewees dat Fiats’ één na kleinste van toen (de 126 was er nog) zoveel meer te bieden had dan utilitaire trekjes alleen. Zonder dat de Panda zijn eenvoudige imago verloor. Zó knap.
“Zorgeloos wat jaartjes rijden”
Je kon er letterlijk en figuurlijk alle kanten mee op, het plezier dat zo’n zuinig Pandaatje bood was oneindig en veel autokopers begonnen dat in te zien. De Fiat Panda verkocht gemakkelijk, het was geen auto waar je als automobilist uren over nadacht of uren om heen draaide. Die kocht je, zoals je een Renault 4 of een Citroën 2CV ook kocht. Je wist dat je heel vroeg in de prijslijsten zat en natuurlijk het minimale kon verwachten. En juist daarin school het geheim. Je kreeg er zoveel onafhankelijkheid en gemak voor terug. Je hoefde niemand iets uit te leggen. Zorgeloos wat jaartjes rijden. En dan zien we wel weer.
Uitgekiend gekozen moment
Fiat zag dat verdraaid goed. Progetto 141 kwam op het juiste moment. De vandaag o zo onderschatte 126 was- met de motor en aandrijving achter- aan vervanging toe, in ieder geval voor de Westerse markt. Ook de Spaanse Fiat 133 ging in Europa met pensioen. En de soortgenoten Renault 4, Dyane en 2CV liepen al heel lang mee. Zij verkochten nog altijd in aantallen waar menig fabrikant jaloers op was. Fiat zag juist in die lange loopbaan van die fijne Franse evergreens een grote kans. Het speelde in op de vervangingsbehoefte en het feit dat de consument in de R4/2CV hoek na járen een alternatief zochten. Een alternatief dat historische filosofie en simpele charme uitstraalde maar wel degelijk was ingericht op de eisen des tijds. De Fiat Panda was buitengewoon slim in een periode dat de automobilist steeds veeleisender werd. Hoewel die wetenschap ook niet voorkwam dat de 2CV en de Renault 4 nog lang bleven bestaan.
Op weg naar volwassenheid
Fiat sprong met de Panda in op de eisen des tijds. In 1982 kwam de 34 PK motor uit de Fiat 850 (!) beschikbaar in de Panda. Er kwam een Super, er kwam een cabrio, er kwam een legendarische 4 x 4 en het motoren aanbod werd verder uitgebreid en vernieuwd (FIRE). En actiemodellen, veel actiemodellen. Fiat faceliftte de eerste Pandageneratie een paar keer en gaf het speelse wagentje steeds meer volwassenheid en bijvoorbeeld een ander interieur met steviger meubilair. En Fiat bedacht de 4 x 4, een icoon binnen een iconische mythe.
Verkoopsucces blijft, ook na komst Seat Marbella
De Panda werd minder uniek, maar dat stond het verkoopsucces nooit in de weg, omdat toch de historische uitgangspunten minimaal voor een deel bleven behouden. Maar toch: zeker de Panda van de eerste zes jaar was de leukste. Wie vond dat de Panda teveel evolueerde kon voor het oer gevoel van de Panda bij Seat terecht. Dat bouwde de Marbella, die heel dicht tegen de Panda’s uit de eerste jaren aanzat. De Spanjaard verkocht, net als de vernieuwde Panda’s prima, ze konden uitstekend naast elkaar bestaan.
23 jaar gebouwd
De eerste generatie van de Fiat Panda liet zien hoe eenvoudig multifunctionaliteit, efficiency, ongepolijste vormgeving en uitgekiende planning tot een haast onsterfelijk concept leidden. Een concept, dat in zijn basisvormen 23 jaar bestond. Het waren jaren, waarin miljoenen automobilisten mochten ervaren waarom de eenvoud van de eerste Panda generatie verbluffend slim kon zijn en vooral heel veel onbezorgde lol kon bieden. Het is niet voor niets dat de grote Giugiaro de Fiat Panda noemde als zijn beste ontwerp. En het is niet voor niets dat Fiat de Panda al vroeg aanprees als een reus van een auto. Proost, Panda!
In ’81 een van de eerste Panda’s gehad met lpg ingebouwd bij/door importeur.
Onderbouw, dus geen ruimte verlies en super goedkoop de km weggetikt.
DHB is ws een stringente Italiaanse en Franse ” autoliefhebber”, die hij rigoreus altijd afkraakt. Juist de Duitse auto’s uit de jaten “90, de dure Audi’s minder, rotten weg, w.o. zeker ook vw!
leuk artikel!, ik heb vorige week juist een volledig orginele, niet verrotte, nederlandse panda34 uit 1986 gekocht. Deze auto wil ik graag conserveren in het aankomende jaar…omdat ik zelf ontwerper ben van beroep waardeer ik giugiaro zeer!
Maar niet vermeld: het ding roestte al in de folder! Na enkele jaren vielen de gaten in de bodem en kokerbalken.
Desalniettemin: een leuk, functioneel autootje geweest.
De Panda 4X4 van destijds wordt in bergachtige gebieden nog steeds gebruikt in Italie. Zelfs de soccorso Alpino rijdt er nog mee.Het karretje is zelfs in staat in sommige onbereikbare stukken de Land-Rover Defender het nakijken te geven.Gewoon fantastisch
En voor wie nog goedkoper wilde rijden was er vanaf 1986 de Seat Marbella, die juist geen technische snufjes meekreeg maar tot het laatst (1998) een oer-Panda zou blijven. Zelfs toen Seat allang tot de Volkswagengroep hoorde.
Bedankt Olav. Dat is een nuttige aanvulling inderdaad. Bovendien een wonderlijk verhaal, want Fiat en Seat zaten in een juridische strijd verwikkeld omdat de Italianen vonden dat Seat zich nadrukkelijk bezondigde aan plagiaat. De evolutie van de Panda was geen belemmering voor het verlenen van toestemming. De Marbella had volgens mij ook een geknepen versie van de 903 CC (Tipo 100) motor en hield bijvoorbeeld ook het oorspronkelijk ontworpen onderstel. Een onderstel, dat Panda puristen prefereerden boven het onderstel dat vanaf 1986 in gewijzigde vorm onder de Fiat Panda werd gemonteerd. Off topic: Seat bedacht op basis van de Marbella ook nog de Terra, een klein bestelwagentje. Leuke geschiedenis!
Ik heb 15 jaar in een Seat Terra gereden, met het 1.3 dieseltje die hij deelde met VW polo. Het was mijn eerste volledig nieuwe auto, inmiddels was Seat onderdeel was van het VW concern, en anders dan DHB vermeldde, was de kwaliteitscontrole inmiddels meer dan OK! Nooit geen problemen mee gehad! In het begin was ik wat bezorgd voor roestvorming, vanwege het dunne plaatwerk , maar Volkswagen had de roestbescherming goed onder controle. Na 15 jaar nog geen spatje roest ( bij een auto die meestal buiten stond!’) Met de vierkante laadbak, ook nog eens een ruime wondertje, met die afmeting. Meest probleemloze auto die ik ooit heb gehad. Na 15 jaar weggedaan aan een loodgieter uit mijn dorp ( er moest wat `normale`onderdelen vervangen,, zoals schokbrekers, radiator) De Loodgieter heb ik er zeker nog 4 jaar in zien rijden. Daihatsu Feroza 4×4 teruggekocht, dat net weer de meest hopeloze auto bleek te zijn, die ik ooit heb gehad.