Een uitlaat onder een auto heeft drie functies:
*Afvoeren van de verbrandingsgassen.
*Afvoeren van de door de motor geproduceerde hitte.
*Het dempen van geluid
Uitlaatgassen verlaten de motor onder hoge druk en zetten onmiddellijk na het verlaten van de verbrandingsruimtes enorm uit. De explosie van het gasmengsel en de expansie van de het blok verlatende uitlaatgassen zorgen voor het lawaai, het geluid of de ‘sound’. De meest gangbare bedoeling is dit lawaai terug te brengen tot iets waar kinderen en honden niet voor vluchten.
Soorten geluid
*Het geluid vanaf de uitlaatpoorten tot de eerste demper.
*Het geluid uit de dempers, het zogenaamde break-out geluid.
*Het geluid afkomstig uit het eind van het uitlaatsysteem.
*Het geluid dat door de ophangpunten van de uitlaat wordt doorgegeven aan de carrosserie
Soorten dempers
Er worden drie manieren gebruikt om het geluid in de uitlaat te dempen: het schottenprincipe, het absorptieprincipe of een combinatie van deze twee. Dat vrijwel alle autofabrikanten kiezen voor een uitlaat volgens het schottenprincipe heeft twee redenen: De fabricagekosten zijn laag en de demping van het geluid is best goed.
Maar er zitten wel wat nadelen aan het schottensysteem. Het staat een optimaal snelle afvoer van uitlaatgas in de weg zodat de tegendruk (te) hoog kan oplopen. Door de daardoor optredende opeenhoping van hitte binnen in de dempers zal ook de temperatuur van de motor stijgen en kan dit in het ergste geval leiden tot kersrode uitlaatbochten en verbrande uitlaatkleppen. Daarbij belemmert een slechte afvoer van de gassen het uitademen van de motor zodat de motor gesmoord wordt. Denk aan de grap met de aardappel in de uitlaatpijp. Duidelijk beter zijn dempers die werken volgens het absorptie principe, de dempers die verkocht worden onder de geuzennaam ‘sportdempers’.
Je kunt je deze dempers het beste voorstellen als een dikke pijp waardoor de uitlaatgassen direct door worden afgevoerd. Ter hoogte van het dempend gedeelte is de pijp geperforeerd en rondom van zacht en hittebestendig dempingsmateriaal voorzien. De uitlaatgassen kunnen zo zonder belemmering hun weg vervolgen terwijl er wel degelijk sprake is van demping omdat het geluid, de trillingen in de lucht, door het dempingsmateriaal geabsorbeerd worden.
Een goede absorptiedemper hoeft daarbij nauwelijks meer geluid dan een schottendemper te maken, hoogstens is dat geluid van een diepere klank. De slechte reputatie komt door goedkope absorptie-uitlaten die veel herrie produceren. Daarbij is het niet alleen China waar minder goed spul vandaan komt. Vanuit de USA kennen we de Cherry Bombs, dunne lange absorptiedempers met maar weinig absorptie-materiaal. Dat resulteert in fel en schetterig klinkend uitlaatgeluid. (Onder kenners wordt deze sound ook wel ‘het geluid van mensen zonder geld genoemd’.)
Met een goede absorptie-uitlaat krijg je geen ruzie met de buren en kan er– met een mogelijk aangepaste sproeierbezetting- 5-15% meer vermogen uit een blok omen. Naast meer vermogen zit de winst ook in een hoger koppel (trekkracht).
RVS
Het meest duurzame materiaal wat in de (sport)uitlatenindustrie wordt gebruikt is roestvaststaal. Er wordt gebruik gemaakt van twee soorten rvs: AISI 409 en 304. 409 Is flexibeler en erg hittebestendig. Het gaat wel oppervlaktecorrossie vertonen. 304 is wat harder maar gaat (vrijwel) niet roesten. Daarom is 409 prima geschikt voor de voorpijp van de uitlaat en 304 voor de rest inclusief de dempers.
Bij een goed, goed gemaakt rvs-systeem kan de uitlaat levenslang worden gegarandeerd. Pas echter op: ook hier zijn er grote verschillen. Een voorbeeld van hoe het niet moet zijn demper-binnenwerken die niet van rvs zijn, of toepassing van alleen fiberglas als absorptiemateriaal, zodat vroeger of later de dempers ‘leegblazen’.
Er zijn In Nederland een paar bedrijven die een heel goede reputatie hebben op uitlatengebied, waarbij EPS veel ogen van Amerikaanse V8 liefhebbers laat glimmen.
Wat Ilco aanhaalt over smeren van RVS bouten en moeren is inderdaad de heilige graal van het behoud van de bouten. Met keramische pasta voorkom je het notoire vast vreten.
En vanuit de tijd van mijn oude getunede Golf D weet ik hoe belangrijk dat de goede ophanging van een uitlaatsysteem is. Een goede ophanging is het behoud van het systeem. Nadat ik er zgn. ‘Sportrubbers’ onder had gezet, brak de uitlaat niet meer af of of klapte anderszins niet meer tegen de carrosserie door de idiote bochtsnelheden die we erop na pleegden te houden. Slik…..😬
Het huidige RVS uitlaat materiaal voldoet prima en garandeerd tot in lengte van jaren een zorgeloze werking.
Veel gemaakte fout is verkeerd ophang materiaal. Verkeerde beugels verkeerde bouten. Bij het monteren van RVS bouten ALTIJD passend vet gebruiken anders treed schade op in de schroefdraad en zijn bout en moer reddeloos verloren.
Lastig blijft het om voor niet veel voorkomende old timers de juiste demping te vinden. Dit geld natuurlijk niet alleen bij RVS uitlaten.
Vroeger was de prijs van RVS ten opzichte van gewoon koolstofstaal gewoon enorm hoog. Alleen dat al was reden om uitlaten van staal te maken. Daarbij hebben austenitische RVS soorten, afhankelijk van welke samenstelling het is, in meer of mindere mate last van spanningscorrosie als er chloriden op komen (spreek strooizout) bij hogere temperaturen. Ook dat is een beperking. Beter (ver)vormbare RVS soorten waren nog niet van alle tijden. Bij het in vorm brengen krijgen sommige soorten vaak belangrijk last van deformatieharding waarna je het werkstuk (afhankelijk van wat je ermee maakt) tussentijds een warmtebehandeling moet geven alvorens verder in vorm te brengen. Althans, wil je scheuren of breken voorkomen. Tegenwoordig gaat dat allemaal een stuk beter en de werkelijk prachtigste uitlaatsystemen worden gemaakt in RVS. En al dat moois lijkt ooit ontsproten te zijn uit het zgn ‘V2A’ staal van Krupp.
‘Versuch 2A’ leverde omstreeks WOII een roestvaste staalvariant op. Niet dat het roesten nu het probleem was want voordat het pantser van een tank door geroest was, was je al een eeuw verder, zo blijkt. Wel dat een anti tankgranaat, die met zuurstof een gat brandde in het pantser van een tank, opeens veel moeilijker zijn weg naar binnen vond. Dat bleek van onschatbare waarde.
Ik heb een Simons uitlaat onder mijn Amazone zitten de einddemper het ik zelf gemaakt met RVS vulling klinkt beter als origineel.
Johan Geers
Vroeger gaven uitlaten toch sneller de geest als tegenwoordig lijkt het.
De Nissan Sunny uit 1985 was elke jaar of 5 aan de beurt.
Wie heeft er bij moderne auto’s nog last van een rotte uitlaat. ?
Maar ook vroeger kon het meevallen.
Mijn Audi 200 uit 1986 heb ik in 2013 ofzo een rvs uitlaat onder gemonteerd, sportievere pijp.
Maar de originele was na krap 3 ton nog best goed.
Lasnaden werden slechter.
Ook stalen, niet RVS uitlaten kunnen goed zijn.
Mijn originele uitlaat heeft het 20 jaar en 2 maanden (of 365.000 km) uitgehouden voordat die in 2 stuken brak van de roest.
De aftermarket die erna opgezet is, brak al na 5 jaar in twee stukken.
Kwaliteit van het staal en dikte van het staal speelt ook mee in de levensduur.