Vandaag de dag buitelen de autofabrikanten over elkaar heen om zoveel mogelijk nieuwe modellen en uitrustingsniveaus daarop te ontwikkelen. Ja, de ratrace is door een zekere pandemie een halt toegeroepen. Maar toch: er zijn zóveel ontwikkelingen. Neem nou Mercedes-Benz. Een mij zeer goed gezinde persvertegenwoordiger liet zich ooit eens ontvallen de tel niet meer bij te kunnen houden. Een rush, waarbij het continu zaak was om aan te haken en scherp te blijven.
Om die vloedgolf aan vernieuwingen bij te houden én een marktaandeel op zijn minst te stabiliseren zijn platforms nodig, waarop men lustig kan variëren. Fabrikanten werken samen, wisselen veel uit of vallen onder één vlag. Voorbeelden te over en de laatste grote fusie was die tussen FCA en PSA. Zeventien labels vallen daar nu onder. Schaalvergroting en samen ontwikkelen zijn voorwaarden om uiteindelijk winst te maken en een solide marktaandeel te vergaren. En gebieden te ontginnen waar partij A dankzij partij B óók toegang tot krijgt.
Zeventien labels. Lancia is daar één van, en het historische luxemerk is een concern zusje van Opel. Ooit was dat ondenkbaar, zeker in het sinds 1969 vervlogen tijdperk waarin Lancia het allemaal zelf bepaalde. Met vallen en opstaan. Met financiële tegenwind en risico. Maar vooral: met de durf om zichzelf te zijn. En vanuit die geestelijke autonomie ook prachtige ontwerphuizen durfde in te schakelen om de Lancia roep voor een select gezelschap nóg aanlokkelijker en vooral specifieker te maken. Ik dacht eraan toen ik met de reportage over de Lancia Flaminia begon, een eminente Berlina die de basis vormde voor zoveel meer.
In het Flaminia tijdperk vonden vanuit de fabriek rollende chassis hun weg naar prachtige firma’s als Zagato en Touring. In exclusief lage aantallen werden daar il telaio storico omgeturnd tot onbedaarlijk mooie automobielen. En menig carrosseriehuis en/of ontwerper maakte een unita: één exemplaar, een letterlijk unieke creatie. De technische basis was aanleiding om- afhankelijk van de minutieus ontworpen en vaak exclusieve koets- iedere creatie een eigen specificatie mee te geven.
Zoals de prachtige Pininfarina coupé, geïnspireerd op de Florida II, met een gouden penseel getekend én ambachtelijk gebouwd door de mensen van Pininfarina. Die coupé kwam uiterlijk het meest in de buurt van de Berlina, maar was uit duizenden te onderscheiden. Deze statige en onberispelijke coupé was zó formidabel dat zij zelfs beter verkocht werd dan de auto die haar de basis gaf om te gloriëren.
Maakte Lancia al heel fraaie reguliere modellen in die tijd (voor zover je een Lancia regulier kunt noemen): alle door pure Italiaanse ontwerphuizen ontworpen derivaten van Lancia waren schoonheden van water dat je nergens zuiverder aantrof. Zij werden aangevuld met prachtige en regelmatig fijngeslepen techniek en met die typische Lancia-decentie.
Kijk eens naar de Flaminia-afgeleiden. Als Berlina al een gracieuze schoonheid. De Pininfarina coupé, de Touring versies en de Sport Zagato waren evenzeer kunstwerken. Allemaal met een eigen gezicht. En in verlegenheid gebracht door de overtreffende trap. Want één van de allermooiste auto’s uit de historie is de Supersport Zagato. Less is more in haar meest onverdeelde en subtiele Italiaanse vorm. Schoonheid die puur turismo en snelheid in betekenis overstijgt.
Het zijn creaties die naar goed gebruik ontstonden doordat de ontwerpers vanuit een prachtige technische basis met ultra fijn geslepen potloodjes de mooiste ontwerpen tekenden. Discreet, zeer fijnbesnaard, evenwicht tot op de millimeter en geen streep te veel. De eigen ontwerpen gaven niet alleen Lancia, maar ook de Italiaanse autofabrikanten nóg meer cachet, en menig directeur en eigenaar wist dat.
Die gedachten zich dus van mij meester, toen ik de eerste pennenvruchten van de Lancia Flaminia reportage op papier zette. Een nieuwe reportage over de auto, die de basis vormde voor het allermooiste wat ooit uit een autofabriek rolde. Het allermooist, omdat de handtekening van fenomenale ontwerpers erop stond. En de carrosseriehuizen innovatieve motoren en ingenieuze basistechniek met prachtige lijnen verenigden. En waarvan de afkomst niets te raden overliet.
In dat magistrale lijnenspel werd de eigenheid van de opdrachtgever bewaard. Koetswerken, die vilein getekend toch herkenbaar waren als autosculpturen die met trots het Lancia logo droegen. En in hun decente en hoogwaardige schoonheid vertelden dat schaalvergroting niet nodig was om de allermooiste auto’s uit de geschiedenis te kunnen bouwen.
Die geschiedenis komt niet meer terug. Maar wordt juist daardoor sterker, glorieuzer. Bij iedere vernieuwing in de auto-industrie groeien die mythische historische Italiaanse proporties naar een nog hoger niveau van verfijning. Zéker in combinatie met het Lancia logo worden zij in retrospectief nóg fascinerender. Omdat de carrosseriehuizen decennia terug al wisten dat hun creaties voor eeuwig in de canon van de autogeschiedenis zouden worden opgenomen. Zo, zó delicaat. Zo, zó mooi. En zo, zó vaak onbegrepen.
Prachtig verhaal, schitterend merk, geweldig mooie auto’s
bellissimo!