Twee GTO’s in één zaal — Ferrari’s zeldzame Gran Turismo’s in het Louwman Museum

Er zijn auto’s die bij het zien of horen van hun naam iets met je doen. “GTO” is zo’n afkorting die de hartslag van menig liefhebber omhoog jaagt. En terecht, want de drie letters staan voor Gran Turismo Omologata, een predicaat dat Ferrari slechts aan de allerbijzonderste sportcoupés toekent. Wie dat gevoel in levenden lijve wil ervaren, hoeft in november alleen maar naar Den Haag te rijden. Daar staan in het Louwman Museum niet één, maar twee van deze zeldzame thoroughbreds: de 288 GTO en de 599 GTO.

De tentoonstelling vormt onderdeel van het lopende thema Pitstop, waarbij het museum elke maand een bijzondere auto of duo in de schijnwerpers zet. In eerdere maanden kwamen onder meer de Maserati MC12, het tweetal BMW 507 en Z8 en de Lotus Esprit in eerste en laatste gedaante voorbij. Nu is het de beurt aan Ferrari, en wel in zijn puurste vorm. De 288 GTO werd in de jaren tachtig ontwikkeld als homologatiespecial voor de Groep B-racerij, maar het circuitproject werd nooit gerealiseerd. Wat overbleef was een straatlegende met een turbogeblazen V8, koolstofcomposiet en een temperament dat destijds zijn gelijke niet kende. Van de 288 GTO bouwde Ferrari slechts 272 exemplaren, stuk voor stuk met de hand en met oog voor detail dat zelfs in Maranello zeldzaam was.

Ruim twintig jaar later bracht Ferrari de 599 GTO op de wereld, een auto die zijn fundament vond in het circuitproject 599XX. Waar de 288 GTO de brute rauwheid van de jaren tachtig ademde, is de 599 GTO een geperfectioneerde stormram van techniek, met een atmosferische V12 die 670 pk levert bij meer dan 8000 toeren per minuut. Het is een machine die bedoeld was om een raceauto te temmen voor de openbare weg. En dat alles in een oplage van precies 599 exemplaren. Zoveel GTO’s er ook ooit zijn gebouwd, zelden staan er twee tegelijk opgesteld, laat staan in Nederland.

Wie het Louwman Museum inloopt, komt in een wereld terecht waar automobiele geschiedenis tastbaar wordt. Via filmbeelden en een persoonlijk verhaal vertelt het museum over de achtergrond van deze twee Gran Turismo’s en hun plaats binnen het bredere thema Pitstop. Het idee achter dat thema is om telkens een korte, intensieve halte te creëren op de route door de geschiedenis van de automobiel. Niet een grootschalige expositie, maar een moment van verdieping, waarin bezoekers oog in oog staan met mechanische perfectie. De GTO’s vormen daarin een bijzonder hoofdstuk: twee generaties, twee karakters, maar één bloedlijn.

In december en januari maakt de reeks plaats voor een winterexpositie over autosport in de Great Hall. Daarna, in februari, wordt de volgende Pitstop onthuld. Maar eerst mogen de GTO’s nog even het tempo bepalen. Wie ooit heeft gedroomd van een Ferrari die méér is dan een auto, heeft deze maand de kans om die droom van dichtbij te zien.

De 288 GTO en 599 GTO zijn te zien van 4 tot en met 30 november 2025 in het Louwman Museum in Den Haag.

Twee generaties, één bloedlijn

De 288 GTO werd in 1984 onthuld als straatversie van een nooit uitgevoerde Groep B-racer. Onder zijn strak getekende lijnen – nog herkenbaar als de 308 GTB, maar gespierder en breder – lag een 2,8-liter V8 met dubbele turbo’s, goed voor 400 pk. Het was de eerste Ferrari met een composietcarrosserie en de eerste die de 300 km/u-grens aantikte. Zijn gebrul bij opschakelen is rauw, mechanisch en onmiskenbaar uit de tijd dat elektronica nog bijzaak was.

De 599 GTO, uit 2010, belichaamt juist de moderne kant van het GTO-concept. Gebouwd op basis van de 599XX-circuitauto, met een 6-liter V12 voorin en sequentiële bak achterin, koppelt hij 670 pk aan een onderstel dat lichter en scherper is dan welke straatauto van Ferrari tot dan toe. Waar de 288 GTO met brute turbo’s gromt en knalt, brult de 599 GTO als een volbloed Formule 1-motor uit het pre-hybride tijdperk.

Tussen beide auto’s liggen 26 jaar en een wereld aan techniek, maar de ziel is dezelfde: pure, compromisloze snelheid. En precies dat maakt hun gezamenlijke optreden in Den Haag zo bijzonder.