De Citeria. Nederlandse eendagsvlieg met mysterieuze historie

Tijdens de jaren vijftig van de vorige eeuw werkten diverse fabrikanten aan een nieuwe vorm van klein vormgegeven mobiliteit. De dwergauto kende een forse opmars. Ontwerpen, constructies en concepten zetten uit diverse Europese windstreken koers naar de reiziger, die de grens steeds verder en comfortabeler wilde verleggen. Ook in Nederland werden pogingen ondernomen om een voet aan de grond te krijgen in deze markt. Eén ervan leidde tot de ontwikkeling van de Citeria, een klein sportwagentje met BMW techniek.
Financiële malversaties leidden ertoe, dat de fabricage in de knop werd gebroken. Daarom werd er precies één productierijp exemplaar van de Citeria gebouwd. Dat is nu in Friese handen. 

De aanloop naar de bouw van dit unieke wagentje was lang. De Nederlandse importeur Puck van Beekum had reeds eerder zakelijke ervaringen opgedaan met auto’s in het dwergsegment (Belcar), maar was daarbij van een koude kermis thuisgekomen. Toch besloot hij- om samen met Han van der Blij- een nieuwe troef in te zetten. Er werd een nieuw sportwagentje ontwikkeld, en daarvoor werd eerst een prototype gebouwd. Dat leende het door Van der Blij ontwikkelde buizenchassis en het kreeg een kunststof carrosserie en een tweetakt ROTAX aangemeten. Het eerste prototype kwam gereed, maar bood na de nodige proefrondjes ruimte voor aanpassingen.

Nieuw chassis basis voor definitieve vorm

Van der Blij ontwikkelde een nieuw chassis, en dat bood nu ruimte aan de twee cilinder boxermotor uit een splinternieuwe BMW 600. Ook werd een aantal onderstel delen van diezelfde BMW gemonteerd. De Beierse fabrikant bood sowieso vergaand ondersteuning bij de ontwikkeling van de Citeria, maar de Duitsers sloten nooit een overeenkomst met Van Beekum. De Citeria kreeg overigens ook een onderstel met onafhankelijk aan triangels opgehangen wielen, spiraalveren vóór, bladveren achter en telescopische schokbrekers rondom. Vertraging van de auto vond plaats dankzij vier trommelremmen.

Geen middenmotor van ROTAX maar BMW motor achterin

Langzaam maar zeker kreeg de Citeria vorm. Er waren nu twee prototypes. Het ROTAX prototype en het concept met de BMW 600 motor, die een vermogensimpuls (van 23 naar 30 PK) had gekregen vanwege de toepassing van een tweede carburateur. Opmerkelijk genoeg werd de wegligging van het eerste ontwerp, mede als gevolg van de toepassing van de motor in het midden, als veel beter beschouwd. Toch werd de keuze gemaakt om de inmiddels aangepaste polyester koets te verenigen met het tweede chassis, met de BMW motor achter de achteras. De krachtbron werd gekoppeld aan een volledig gesynchroniseerde vier versnellingsbak.

Presentatie op Zandvoort

In november 1958 werd de Citeria gepresenteerd op het circuit van Zandvoort. In de tamelijk lange aanloop naar de lancering had het wagentje al voor veel ophef gezorgd, nu konden de aanwezigen het resultaat gaan ervaren. Eén van de aanwezigen was Carel Godin de Beaufort, die een demonstratie gaf met het autootje. De Citeria werd goed ontvangen. Hij werd door de grondlegger- de heer Van Beekum- gepositioneerd als sportwagen. De pers voegde er aan toe dat de Citeria óók als luxe-coupé mocht worden beschouwd. Het wagentje was behoorlijk compleet. Het kreeg voor de stevige prijs van 7.450 gulden een hardtop en een linnen kap meegeleverd. Verder maakten een verstelbare bestuurderstoel, een klokje, bagagetassen in de zijwanden, verwarming en een luchtverversingssysteem onderdeel uit van de standaarduitrusting.

Pers enthousiast, maar Citeria wordt eendagsvlieg

De pers uitte de wens dat de Citeria een langer leven beschoren zou blijven, en dus in serieproductie genomen zou worden. Hoewel de hardtop opbouw in verhouding tot de rest van de polyester carrosserie als te hoog werd beschouwd, kende het geïntroduceerde autootje voldoende aantrekkingskracht om het historische journaille te bekoren. Die perswens werd de vader van een gedachte, want terwijl de Citeria de vuurdoop had gehad, bleek de fabrikant in ernstige financiële problemen te verkeren. Om het hoofd boven water te houden werden financiële documenten vervalst. Toen dit aan het licht kwam ging het bedrijf failliet. De inboedel werd verkocht aan een demontagebedrijf in Delft. En dat betekende dat de twee prototypes van de Citeria een andere bestemming kregen. Het ROTAX prototype werd gedemonteerd, maar de productierijpe circuit Zandvoort Citeria werd verkocht aan een mijnheer in ’t Gooi.

Enige exemplaar ter wereld in Friese handen

Dat exemplaar kreeg een unieke positie als enige Citeria op de wereld. Vandaag de dag heeft het wagentje een mooi plekje in de showroom van Garage Cats in Witmarsum. Zij namen meer dan tien jaar geleden de Citeria over, en demonstreerden het wagentje onlangs nog in Leeuwarden tijdens CLASSICSNL 2018. Wij herkenden direct het unieke verhaal van deze Citeria, en maakten onlangs een zichtreportage van dit Nederlandse wagentje en de eigenaren. Wij kunnen u alvast verklappen dat het een verhaal wordt met veel achtergrondinformatie en uniek materiaal. Een verhaal, dat u in één van de volgende Auto Motor Klassiek uitgaven zult lezen.

Met bijzonder veel dank aan garage Cats, Witmarsum en Richard de Jonge van Klik & Co in Sneek

Fotocredits: alle foto’s zijn gemaakt door Richard de Jonge van Klik & Co in Sneek