Handelsonderneming Geertsma in Dokkum had een stevige portie ondernemingsgeest. Want men begon in de jaren 50 met de productie van een rijwiel met hulpmotor. Een transportmiddel voor de gewone man, passend in de tijd dat er een beetje meer welvaart kwam. Van de Gedo Victoria werden er in de loop van de jaren ruim 1400 gemaakt, waarvan er waarschijnlijk nog vijf over zijn. En dat maakt dit exemplaar van Tjisse wel redelijk uniek en zeker waardevol.
Door: Dirk de Jong
Gedo (Geertsma Dokkum) gaf aan Dresco opdracht om een fietsmotorframe te maken van dezelfde dikke buis als in de vooroorlogse transportfietsen werd gebruikt. Geertsma had in de markt vernomen dat bij Bach in Baarn 70 procent van de frames scheuren vertoonde. Door een beter frame bij de Dokkumer productie te gebruiken waren er aanzienlijk minder klachten. Het was het bewijs van een goede keuze en aanpak. Voor het motortje van de Gedo Victoria werd het Victoria blokje gebruikt. En bij de doorontwikkelingen kwamen er later verbeteringen door de montage van een model met telescoopvork. Het originele plaatje van Victoria Werke AG uit Nürnberg geeft nog meer informatie. Het Motortype was de FM 38, het bouwjaar 1953.
Hevige concurrentie
In die tijd werd de concurrentie van Batavus, Sparta en Germaan al merkbaar. Dus liepen de verkopen van de Gedo Victoria terug. De poging om met het rijwiel met hulpmotor Nederland te veroveren was daarmee moeilijk geworden. Zo kwam er een einde aan de productie.
Wondere wereld van de sleutelaars
Tjisse is dus de eigenaar van de Gedo Victoria uit 1953 en vertelt: “Ik ben beroepshalve sleutelaar aan fietsen/bromfietsen en kreeg rond de jaren 80 een tip dat deze Gedo Victoria te koop stond. De lak was wel origineel, maar eigenlijk was het gezien de staat gewoon een oude bromfiets waar weinig belangstelling voor was. Na enkele jaren heb ik de Gedo Victoria helemaal uit elkaar gehaald en na alles te hebben gereinigd weer in elkaar gezet. Er ontbrak geen enkel onderdeel. De banden waren wel op, zo kon ik de juiste bandenmaat nergens meer vinden, maar dankzij mijn zakelijke netwerken kwamen er toch nog twee banden boven water. Ik ben trots op het resultaat, geweldig om naar de details van de brommer te kijken. De originele binnenbanden nog in het tasje, meer details die je nu niet meer ziet.”
Prachtige blikvanger
Het is nu een prachtig exemplaar wat zelden wordt ingezet, maar hij is gewoon rijdbaar. Het motortje pruttelt heerlijk. Want elke keer als Tjisse zijn exclusieve Gedo Victoria gaat inzetten voor een dorpsfeest of evenement dan voelt hij weer even de weemoed van vervlogen dagen.
Wilt u uw eigen klassieker ook terugzien op deze pagina’s? Laat het ons weten via dit formulier.
Abonneer hier en ontvang uw AMK met korting.
We have a 1953 Victoria currently in our living room. How rare are they and can you get spares.
We have a 1953 Victoria, currently in our living room. How rare are they and can you still get parts. 😊
Ook mooi om in de woonkamer te zetten als decoratie.
Mijn ouders hadden in de jaren 50 allebij een normale fiets met een mosquito hulpmotortje. Ze liepen best wel goed, maar er was geen koppeling, dus bij iedere stop moest je de motor afzetten met een de-compresseur. En daarna weer aantrappen.
Als 13 jarige ging ik er vaak stiekum op rijden. Zo is de motorfiets- bug begonnen!
Één woord: “Prachtig” !
Vanuit die tijd ken ik alleen het opbouwsetje met de 18cc (later nog 23cc) zelfontstekende Lohmann hulpmotor. Weliswaar niet zulk unicum maar wel even bijzonder. Zeker omdat het een detoneer dieseltje was. Je moest echter na het aanslaan niet vergeten de voor de start met een draai aan het handvat verhoogde variabele compressie weer terug te nemen, want dan had je hem niet lang 😬
Ik heb een Lohmann en dat rijden luistert zeer nauw. Constant luisteren en bijregelen. De snelheid met de druppelaar en daarbij de compressie zo regelen dat het motortje perfect loopt (een mooie verbranding met zo min mogelijk compressie). Indien niet goed: 4 takken of stilvallen. Het is meer machinist zijn als rijden. En: wennen aan de herrie. De Duitser noemt ‘m niet voor niets: Nerven sage. (Zenuwzaag)!