De zaag er in: de Yamahalf 650

Natuurlijk zijn XSsen toppers. En ik heb er ooit al twee van gehad. Maar de laatste twintig jaar ben ik aan Russische driewielers en Guzzi’s, die brave tractoren, blijven hangen. Oh, ja: en de van het balhoofd aflopende lijn van vooroorlogse motoren met een star achterframe? Die heb ik ook altijd erg mooi gevonden.

En dan hoor je dat er ergens een verlaten XS hard tail project in de weg staat

Het apparaat had die USA bobber looks van dingen die wat op een Harley willen lijken. Ik vind dat altijd wat sneu. Ik vind zelfs dat Harleys wel erg hun best doen om op Harleys te lijken. Maar de voorvork stond nog gewoon het Japanse aantal graden onderuit en de weggegooide achterste helft van de XS was vervangen door de netjes aangelaste hard tail die ook al geen gekke dingen met de wielbasis deed. Er werden wat volts aan gehangen. Er ging een voorzichtige liter benzine is. Het ding liep. Maar liep beroerd. Ik ben niet zo’n goede inkoper, maar daar zag ik mijn verdienmodel: Er hingen imitatie K&N filters achter de carburateurs. En bij een run op de testbank met een Laverda driecilinder bleken die krengen zomaar 21 pk zoek te maken. De XS werd op het aanhangertje gekneveld.

Thuis gingen de imitatiefilters er af en daardoor liep de XS al veel beter

Het peanuttankje zat gewoon op de bovenste framebuis geparkeerd en ging er dus serieus af. De uitlaatbochten werden onmiddelijk besneden. De aangelaste stukken ‘turn out’ pijp vond ik ook weer zoiets triestigs. Het achterspatbord stonk ook teveel naar Harleyschijn. En een nummerbord + verlichting? Dat spul hoort ook niet naast, maar achter op de motor. Het motorblok dat blijkbaar gewoon ondersteboven in een blik ‘wrinkle’ lak gedompeld was geweest werd voor zover nodig van dat spul ontdaan met een roterende koperborstel. Het rare chopperstuurtje ging naar iemand die baat heeft bij rare chopperstuurtjes. Het peanutankje ging naar iemand met een Harley Sportster. Het minimale kippenlederen zadeltje ging naar iemand die het op zijn Honda brommertje wilde monteren.

De lokale motorsloop zorgde voor een doorleefde tank uit de oudijzerbak

Het was er eentje van een Ducati Indiana, het onomstotelijke bewijs dat Italianen ook lelijke dingen kunnen maken. Een vriendje kwam aanzetten met een originele XS customtank. Dat was beter. Leek meer klassiek. Het sleuteltje voor de tankdop werd besteld bij Luuk, de sleutelprofessor. De plaatstelijke motordumphandel leverde een wat aangeslagen crosstuur uit zijn oudste voorraad. Dorpsgenoot Theo Terwel doneerde twee stapborden. De ex van iemand die in Harley spullen met onduidelijke achtergrond had gehandeld was dan wel haar vent kwijt, maar ze had nog een schuur vol onderdelen. Inclusief een panzadel. Dat kostte weinig meer dan een luisterend oor over hoe mannen kunnen zijn. De BMW spatborden waren niet verenigbaar te krijgen met mijn project. Ik bracht ze terug naar Theo die zei dat ik maar een gil moest geven als ik de zaak spuitklaar zou hebben.

Dat gebaar werd gewaardeerd en voor kennisgeving aangenomen

Zelfs als Theo geblinddoekt en met een hand achter zijn rug in een zandstorm mijn spuitwerk zou doen, dan zou het toch nog te mooi worden. Mijn projectje moest er een beetje uitzien als een 1946’er Triumph Speed Twin na een paar dagen feesten. En dan is perfectie een stap te ver. Goedkope spuitbussen daarentegen zorgen voor het perfecte instant patina zonder het resultaat pervers of decadent te laten lijken. De dempers, die had ik al jaren liggen: Echte Dunstall decibel Dampers. De ‘Black Caps’, niet de ‘Red Caps’, maar toch… Het blok kreeg intussen een beurtje met dank aan de postorderij van Heiden Tuning. Bij JV uit Zwartsluis werd er een achterspatbord besteld. Het achterlicht kwam bij het onwaarschijnlijke Loods 8 uit Arnhem vandaan. Een bezoek aan Kiat Que’s shop is een aanrader voor mensen met een stevig incassovermogen. Leuk! Ook als je van Papoeakunst houdt. Joost Woesthoff leverde een zo goed als niet passend Yamahaspatbord voor weinig. Bij het bezoek aan de beurs in Hardenberg had ik een verlanglijstje bij me. Want open kelken moesten er komen. De goedkoopste exemplaren pasten het minst niet. Vriend Jan Eggink draaide er voorbeeldige verloopbusjes voor. Het gaasrandje zorgde ervoor dat de kelken net niet pasten. En werden verwijderd.

Nu staan de kelken open voor absorptie van alles dat kleiner dan een cavia is

Met een cavia kunnen ze dan wel weer afgeplugd worden tegen inregenen. Handige beesten die cavia’s. Je kunt er ook washandjes van maken. Intussen bleek er boven op het frame geen ruimte voor de tank en het zadel. Daarom werd er een hap uit de tank gezaagd. De slijpschijf zonder beschermkap kreeg gezelschap van een decoupeerzaag zonder grondplaat. Dat zaagt voor geen meter. Het ding stuitert als een gek in je handen, maar het ging. Dat dat best grote gat weer dicht moest? Zulke dunne plaat lassen kan ik niet, maar overbuurman Rob kan op zijn werk ’tiggen’. Aan het frame werden weer vangoren voor de tankrubbers gebraden.

De flitskap van 39,50 uit Hardenberg bleek daar toch wat traag te ‘sluiten’. Het waren dan wel geen lasogen. Maar lekker knipogen was even eerder een must dan een optie. De bevestigingslip aan de achterkant van de tank werd in het voorbijgaan bij Citroënspecialist Berben uit Ulft ge CO-tweed. Nou ja: daarna was het zaak om wat dingen aan elkaar te knopen en vast te zetten. De spuitbussen van de Action te schudden en het beste er van te hopen. Nu alleen nog even de tankemblemen er op plakken…

Leuk hoor: ik heb weer een XS. Soort van…