Sluitingsdatum januarinummer -> 18 november
Clärenore Stinnes en haar Adler Standard 6
Er zijn van die verhalen die te goed zijn om waar te lijken. Clärenore Stinnes, geboren in 1901 als dochter van een Duitse industrieel, besloot in 1927 om met een Adler Standard 6 de wereld rond te rijden. Geen stoet aan vrachtwagens, geen luxe expeditievoertuig, maar een seriematige Standard 6 Limousine met een zes-in-lijn motor van 2,5 liter en zo’n 33 pk. Ze was 26, koppig, eigenwijs en al een gevierd rallyrijder met zeventien overwinningen op haar naam. De Adlerfabriek vond het plan geniaal: een wereldreis als ultieme reclame voor de nieuwe Standard 6.
Een auto, drie pistolen en een cameraman
Clärenore Stinnes kreeg een auto, een kleine vrachtwagen vol onderdelen en voedsel, en een cameraman mee: de Zweed Carl Axel Söderström. Zijn taak was filmen, rijden en overleven. De bagage was even praktisch als bizar: katrollen, bijlen, lieren, pikhouwelen en drie Mauserpistolen voor noodgevallen.
De tocht begon in Berlijn, richting Oost-Europa. De eerste pech kwam al bij Praag. Daarna volgden Belgrado en de eerste echte hindernissen, rivieren en modderwegen waar ze lopend de route moesten aftasten. In Turkije werden ze opgehouden door overijverige politie en roversbenden. Bij Constantinopel zakten ze weg in de modder, waarna ze met touwen, ezels en kamelen de auto’s moesten lostrekken. Foto’s tonen de Adler half onder modder, mensen en dieren trekkend aan dikke kabels.
Siberische kou en kokende radiatoren
Het was nog maar het begin. In Rusland regende het vlooien en bureaucratie. In Siberië wachtte het gezelschap weken tot het Baikalmeer bevroren was. Daar, bij min vijftig graden, hielden ze de motoren warm door er vuurtjes onder te stoken. De olie was zo stroperig dat de motor niet meer rondging. Ze verwarmden de bougies in een oven, goten kokend water in de radiatoren en startten de motor met ether in de cilinders. Het werkte. De Standard 6 bleef rijden.
Onderweg begaf van alles het. Ventilatorbladen sloegen gaten in radiatoren, aandrijfassen braken, remleidingen scheurden. Soms reden ze dagen door woestijngebied zonder te slapen, 38 uur achter elkaar. De auto kreeg klappen, maar gaf niet op. In de Andes gebruikten ze dynamiet om doorgangen te maken. In Zuid-Amerika reden ze door overstroomde meren, gebruikten koeienhuiden als antislipmatten en repareerden banden met leer. Toen een oliereservoir door een steen werd doorboord, soldeerden ze het dicht met blik van een jerrycan.
Ze moet uit staal zijn gemaakt
Söderström schreef dat ze uit staal moest zijn gemaakt. Zelf wilde hij halverwege al naar huis. Zij noemde hem een jammerlappen. Toch hielden ze vol. In Panama ging het per boot naar Los Angeles, daarna volgden de Verenigde Staten. Clärenore bewonderde in Detroit de fabriek van Henry Ford, waar elke acht en een halve minuut een nieuwe auto klaarstond. In Washington werden ze ontvangen door president Hoover.
Na meer dan twee jaar, 23 landen en bijna 50.000 kilometer kwamen ze terug in Berlijn. De Adler had het overleefd, net als Clärenore Stinnes, de vrouw die hem bestuurde. Ze was de eerste die de wereld rondreed in een auto, en ze deed het zonder hulp, zonder asfalt, zonder navigatie.
De techniek achter het avontuur
De Adler Standard 6 was in zijn tijd een technisch hoogstandje. De eerste Duitse auto met hydraulische remmen op alle vier wielen, geïnspireerd op de Amerikaanse Chrysler 70. Vandaag bestaan er nog maar een paar, waarvan er zeven rijden. Verzamelaars zoals Jörg Zborowska uit Keulen koesteren ze. Hij noemt het een huzarenstukje dat Stinnes destijds zo’n reis aandurfde. Geen benzinepompen, geen synchroon schakelen, geen luxe. Alleen lef, doorzettingsvermogen en staal.
Clärenore Stinnes wilde gewoon avontuur. Ze kreeg het in overdaad. En de Adler Standard 6? Die werd een icoon van moed en techniek, een auto die bewees dat zelfs in 1927 de wereld bereikbaar was voor wie durfde te rijden.
Het complete verhaal over deze ongelooflijke reis lees je in het novembernummer van Auto Motor Klassiek, nu in de kiosk.
Die Clärenore Stinnes moet toch echt een soort van een ‘dijk van een wijf’ geweest zijn. Wat een avontuur moet dst geweest zijn met die Adler! Alle context is direct volledig helder bij het eenvoudig doorlezen en als iemand fundamentalistisch wil lezen, zo zijn er altijd en overal spijkers op laag water te vinden. Ik kan jullie slechts feliciteren met een prima verhaal dat een fikse portie tijdgeest ademt. En als het blad ‘weer eens te laat’ in de bus valt, zo weet ik mij verzekerd van lekker lange voorpret en is het nog leuker om het blad uit de bus te mogen halen en heerlijk te gaan genieten van al dat moois. Ergo, er is in het geheel niets mis mee. Nog vragen? 😉
Wat een leuk verhaal heeft u – Lex Veldhoen – ervan kunnen maken.
Wat een geluk dat internet bestaat, want dan hoeft zoiets alleen maar te worden vertaald. Maar dat is niet gelukt, want Clärenore Stinnes reed geen rallies, maar races… en radiatoren zitten doorgaans in huizen in gebieden gebouwd waar men met Land- of Zeeklimaat te maken heeft. ‘Soms reden ze dagen door woestijngebied zonder te slapen, 38 uur achter elkaar’ las ik. Ik heb nooit geweten dat dagen aan het begin van de vorige eeuw zo lang waren. In Zuid-Amerika reden ze door overstroomde meren, hadden zij dan snorkels en zuurstofflessen geschikt voor mens en auto bij zich? Of was het een amfibievoertuig? Nu rijd ik al jaren met een vrachtwagen, maar ‘synchroon schakelen’, hoe doe je dat? Moet je dan goed luisteren en gelijktijdig met je voor-, achter- of zijganger schakelen? Het lijkt mij wel een hele opgave en onnodig. Ik ga het daarom maar niet proberen. Dat zijn slechts een paar zaken die direct opvallen. Het blaadje kwam uiteraard ook weer té laat in mijn brievenbus, heb het ‘spannende’ (…) verhaal dus nog niet kunnen lezen.
Dag Ed, of Peter. Constructief als altijd, desalniettemin bedankt voor de reactie. Dat ‘het blaadje’ te laat komt, heeft er vooral mee te maken dat er nog maar een postverzender is in Nederland voor tijdschriften. Die heeft de hele week om het blad bij de abonnees aan te leveren (niet meer zoals vroeger binnen 24 of 48 uur) en schiet daarin zelfs regelmatig tekort. Dus moet het maar zo.
de 1e avonturierster was junkfrau Mercedes, ( jaren einde 1890 ), die weliswaar niet de wereld rond reed, maar dit zonder pech deed 10000en km’s lang !
Sorry hoor, maar Junkfrau Mercedes bestaat niet; Jungfrau Bertha wel. Dat was de vrouw van Karl Benz…
Tienduizenden kilometers in de eind jaren 1890 (wat is dat dan?), Bertha Benz maakte in 1888 een ritje van circa 105 kilometer met haar twee zonen in een Benz… ‘Mercedes’ werd na de samenwerking tussen Karl Benz en Gottlieb Daimler in 1926 pas vernoemd naar de dochter van Emil Jellinek en ontstond Mercedes-Benz…