Er zijn autojubilea die op de één of andere manier redelijk geruisloos aan je voorbijtrekken. Neem nou de zeventigste verjaardag van de Toyota Land Cruiser, die werd niet met al te veel tromgeroffel gevierd. Het past ook bij het Toyota-icoon, want dat is in al zijn grootsheid toch bescheiden. Of bescheiden in grootsheid. Het neemt niet weg dat wij graag stil staan bij de zeventigste verjaardag van de Land Cruiser, die al generaties lang tot de allersterksten ter wereld mag worden gerekend. 

In 1941 occupeerde Japan de Filipijnen. De bezetters vonden daar een oude Bantam Mk II Jeep en verscheepten deze naar het thuisland. Daar kreeg Toyota van de autoriteiten opdracht om op basis hiervan een soortgelijk voertuig te maken. Het resultaat was het AK prototype. Met resultaat. Na de oorlog kreeg Toyota van Jeep toestemming om de auto’s in licentie te bouwen. Het was een voorbode van wat één van de sterkste auto’s ter wereld zou worden.

De Toyota Land Cruiser werd in 1951 als BJ geboren, en de ontstaansgeschiedenis ervan lag feitelijk in de Verenigde Staten van Amerika. Begin jaren vijftig was de Koreaanse oorlog in volle gang, en om in Korea goed te kunnen opereren plaatsen de Amerikanen een order voor 100 nieuwe Jeeps. Men vroeg Toyota om deze auto’s te bouwen. en al snel werd duidelijk wat de Toyota-Jeeps konden. Dit was de eerste auto die the Sixth Stage van de Mount Fuji wist te bereiken. En dat terwijl de BJ nog in het prototypestadium verkeerde. De National Police Agency was onder de indruk, en plaatste een order voor de Toyota Jeep BJ, die aanvankelijk alleen op speciale bestelling leverbaar was. Op het hoofdkantoor van Toyota raakte men overtuigd, en de BJ ging vanaf 1954 officieel Land Cruiser heten. Een jaar eerder was de reguliere productie van de BJ gestart.

De Land Cruiser werd vanaf 1955/1956 óók een speerpunt voor Toyota om een groter deel van de wereld kennis te laten maken met het fenomeen kwaliteit en bedrijfszekerheid. Inmiddels was de “20-serie” geïntroduceerd en daarmee wilde Toyota de wereld veroveren. Zo werd de FJ25 de eerste Toyota die buiten Japan werd geproduceerd. Dat gebeurde in Brazilië, waar de Landcruiser vanaf 1962 Bandeirante ging heten. Toyota plaatste vanaf 1962 een Mercedes-Benz dieselmotor in de Land Cruiser. En zo kreeg de 4WD-Toyota in Zuid-Amerika een heel eigen hoofdstuk. De Bandeirante werd in 1968 vernieuwd en op die basis liep hij tamelijk ongewijzigd door tot in 2001.

De basis van de 1968 Bandeirante was de 40-serie van de Land Cruiser. Dat was een echte langloper, deze hield het liefst 24 jaar vol. Hij was leverbaar voor diverse toepassingsgebieden én in tal van uitvoeringen, leveringsmogelijkheden en met diverse motoren. Deze serie was ook de eerste Land Cruiser met een Toyota dieselmotor. Deze 3.6 H krachtbron werd tijdens de eerste helft van de jaren zeventig aan het Land Cruiser programma toegevoegd. Dat bleek zeker met het energiesentiment van toen een uitstekende zet, bovendien was de combinatie treffend. Later zouden meerdere diesels volgen voor de 40-serie, die bijvoorbeeld ook met 3.8 en 4.2 liter benzinemotoren werd geleverd.

In 1984 werd de volgende evergreen binnen het Land Cruiser gamma geïntroduceerd, en dat was de 70-serie. Deze wordt nog altijd gebouwd. Natuurlijk werden de techniek en de uiterlijke kenmerken in de loop van de tijd aangepast, maar het is veelzeggend dat de 70-serie nog altijd wordt gebouwd. Sterker: onlangs erkende de WHO de Land Cruiser 78 als eerste voertuig dat aan de eisen voor het vervoeren van gekoelde vaccins voldoet. Het nieuws ging vrij geruisloos aan iedereen voorbij, maar Toyota kreeg ook dit huzarenstukje gewoon voor elkaar.

Terug naar de geschiedenis. Al vroeg varieerden de Japanners er lustig op los met de Land Cruiser. Zo verscheen de stationwagen op basis van de 40-serie, en in 1967 was ook de 55-serie gekomen. Dat waren de versies, die de Land Cruiser in de sfeer van de comfort georiënteerde modellen trokken. Daarbij bleef Toyota vasthouden aan de heavy-duty series, en bij de komst van de 70-serie opende men ook de range van de lichtere light-duty varianten die beter bekend staan als de Land Cruiser Prado. Op dat moment was de populaire 60-serie al een aantal jaren volop in trek en deze noemen wij niet voor niets. Vandaag is deze versie- samen met de 40-serie en alle varianten- een graag geziene gast in klassiekerland. Ook de directeur van Toyota- en Lexus Nederland, Jan Christiaan Koenders, heeft er bijvoorbeeld één.

Ach. Van de eerste BJ tot aan de meest recente 300 serie. Er valt zó ontzettend veel te vertellen over al die verschillende Land Cruiser generaties en uitvoeringen, die niet zelden naast elkaar werden en nog steeds worden gebouwd. Maar die grote variatie in modellen en uitvoeringsvarianten, de continue doorontwikkeling en vooral de oer-betrouwbaarheid die iedere Landcruiser binnen iedere uithoek van de wereld kenmerkt zegt al genoeg. Die combinatie maakt dat deze oerkracht Toyota’s over de hele wereld en in de meest onherbergzame gebieden mensen verbinden en mensen bereiken. En je weet dat een Land Cruiser ongeacht omgeving altijd weer op het honk terugkeert. Die reputatie bleef niet zonder gevolgen, want Toyota won steeds meer terrein ten koste van de gevestigde Europese 4 x 4 orde in de wereld. Een ontwikkeling, die decennia geleden al werd ingezet.

Iedere Land Cruiser verdient lof, zonder dat de auto daar zelf om vraagt. Dat hoeft ook niet. Écht goede wijn behoeft geen krans, hoe prettig betrouwbaar de afdronk ook is. Deze Japanse wijn zet niemand op het verkeerde been. Vraagt niet om een cultstatus. Vanaf het moment dat de BJ als prototype de Mount Fuji beklom laat de Landcruiser in tal van generaties en uitvoeringen zien wat Above and Beyond écht betekent, zonder het van de daken te schreeuwen. Daar is Toyota niet zo van. Dat hoeft ook niet. Gewoon, omdat zij al jarenlang de beste 4 x 4 in zijn segment bouwen. By far.

Proost, Land Cruiser!