Peugeot 205. Al veertig jaar een ijzersterk nummer (deel 2)

De Peugeot 205 wordt vaak gezien als de reddende engel van het Franse merk. Het sterke nummer sloeg direct na de introductie aan bij een groot publiek. En wel zodanig, dat de 205 de Franse fabrikant weer in de benen kreeg. Peugeot legde met de 205 een ijzersterke basis voor de toekomst, en verkocht miljoenen exemplaren van het model. In twee delen staan wij stil bij de historie van de 205. Dat doen wij niet voor niets, want het is veertig jaar geleden dat Peugeot het model introduceerde. Eerder publiceerden wij het verhaal waarin de ontwikkelingsgeschiedenis centraal stond. Vandaag leest u het tweede deel, dat begint bij de start van de verkoop op de Franse thuismarkt.

Dat gebeurt in februari 1983, En de commerciële start vormt de opmaat naar een daverend succes. Dat is ingegeven door een breed gamma dat feitelijk per direct beschikbaar is. Het debuutprogramma kent meerdere uitvoeringen en motorvarianten. De instapversie wordt de 205, gevolgd door de GL (leverbaar met de 954 cc en 1124 cc motor), de GR (1124 cc, 50 DIN-pk en 1360 cc,60 DIN-pk), de SR (1360 cc, 60 DIN-pk) en de sportieve GT met de 80 DIN-pk 1360 cc motor. Het programma wordt al snel uitgebreid met de GLD en de GRD dieseluitvoeringen, die de 1768 cc XUD 7 motor krijgen.

De komst van de GTI én de driedeurs versies

De klapper in het gamma (als we de Turbo 16 niet meerekenen) wordt de 3-deurs GTI, die in maart 1984 met de 1.6 injectiemotor wordt gepresenteerd. Later (in 1986) zal ook de 1.9 GTI aan het programma worden toegevoegd. De oer-GTI wordt in uiterlijke zin de inspiratiebron voor de eind 1984 gepresenteerde reguliere driedeurs versie van het sterke nummer. Opmerkelijk: de ruimte voor de voorpassagiers is bij de drieversie groter dan die van de vijfdeurs versies. Bovendien zijn de typeaanduidingen ten opzichte van de vijfdeurs broertjes anders. De uitrustingsvarianten bij de driedeursversies beginnen (op de GTI na) allemaal met een X, de uitrustingniveaus zijn doorgaans gelijk aan die van de vijfdeurs versies. In 1984 toont Peugeot ook een concept: de 205 Electrique, met een actieradius van 140 kilometer. Verder probeert Pininfarina met de 205 Verve (een breakversie) opnieuw een voet tussen de Peugeotdeuren te krijgen. De 205 Break zal nooit op het programma komen, maar Pininfarina heeft op dat moment wél een ander mooi project van Peugeot in handen.

Nog meer versies

Het Italiaanse ontwerphuis tekent namelijk de cabrioletversie (met rolbeugel) van de 205. Deze ziet in september 1985 het levenslicht. Peugeot produceert deze smakelijke open 205 varianten samen met Pininfarina, dat in Turijn de onderstellen uit Sochaux én de plaatdelen samenbrengt.. Peugeot levert deze 205 Cabrio met de 1360 cc 80 DIN-pk motor én als CTI met de 115 DIN-pk 1.6 motor uit de GTI. Later wordt ook de CJ leverbaar met een 60 DIN-pk motor. Ook uitvoeringen als de 1.6 Automatic, de Rallye (met de aangepaste 1.294 cc motor uit de Citroën AX GT) en de XS (gebaseerd op de GTI, met 1.360 cc 80 DIN-pk motor) zijn gewilde speciale versies binnen de 205 range. Aan de andere kant van het spectrum worden de basisversies hernoemd in XE (driedeurs) en GE (vijfdeurs). Ook- we praten over 1986- verschijnt de multifunctionele bestelwagen XA (vanaf 1991: XA Multi) op het toneel. Dat is ook het jaar dat op basis van de instapversie de 205 Junior aan het programma wordt toegevoegd, en deze versie is aanmerkelijk aantrekkelijker aangekleed dat de XE en de GE.

Groep B troef: de Peugeot 205 Turbo 16

De meest zeldzame en illustere 205 is de Turbo 16. Dat wordt de Groep B troef. Om deze rallytroef te homologeren bouwt Peugeot ook 200 straatversies van het kanon. Niet alleen nu, maar ook toentertijd waren dat pure collectors-items met een nieuwprijs van omgerekend fl. 160.000,–. Als straatversie haalt de 205 Turbo 16 een voor die tijd absurde 200 DIN-PK uit de centraal geplaatste 1775 cc viercilinder turbomotor. De voor de 205 T 16 aangepaste krachtbron stamt van de turbo-loze snelle versies van de Peugeot 305 en de nadat vanaf december 1982 de eerste sterke nummers zijn geproduceerd. Citroën BX. De keuze van Jean Todt (sinds oktober 1981 de baas van Peugeot Talbot Sport) om met de 205 Turbo 16 de rallywereld te bestormen blijkt een uitstekende te zijn.

Sterk nummer tijdens rally’s in de jaren 80

De start in 1984 levert al een paar WRC zeges op (drie keer Vatanen), en in 1985 en 1986 wordt Peugeot met de 205 Turbo 16 wereldkampioen bij de constructeurs binnen de WRC. Timo Salonen en Juha Kankkunen kronen zich deze jaren namens Peugeot-Talbot Sport tot beste coureurs binnen het WRC circuit Bovendien wint het (nadat de FIA afscheid neemt van Groep B in de rallysport) {Dakar} twee keer met de 205 T 16 Grand Raid. Ari Vatanen doet dat in 1987, landgenoot Juha Kankkunen is overwinnaar in 1988. Meer over de geschiedenis van de Turbo 16 en de rallysuccessen leest u hier.

Voorzichtige evolutie

Op dat moment is de Peugeot 205 al bijgepunt. PSA vervangt een aantal X-motoren binnen het PSA concern door de TU-krachtbronnen. Deze debuteren in 1986 in de Citroën AX. Zij delen veel componenten met de X-motoren. Zij krijgen bijvoorbeeld riemaandrijving en een apart gemonteerde transmissie. De typische Douvrin constructie (gedeeld carter voor motor en transmissie) verdwijnt bij de TU-reeks. De nieuwe PSA motoren vinden ook hun weg naar de 205. Die begroet de varianten met 954 cc, 1124 cc (60 DIN-pk), 1360 cc (75 DIN-pk) en 1.294 cc (Rallye, 101 DIN-pk). Voor de zwaarder gemotoriseerde benzineversies van de 205 houdt Peugeot vast aan de X-motoren, en dat geldt ook voor de diesels. Deze krijgen later gezelschap van de 1.9 diesel (XUD9) én van een 1.8 Turbodiesel.

Fijn geslepen innerlijk en uiterlijk

In de loop van de jaren krijgt de 205 bijvoorbeeld ook een nieuw dashboard. Daarnaast stapt men een aantal motoren over naar single-point injectie, katalysator en lambda sonde techniek. Tijdens het begin van de jaren negentig- de 106 is inmiddels aanstaande- voert men verdere wijzigingen door. De 205 krijgt nieuwe achterlichtunits, het ribbelschild tussen de achterlichten verdwijnt. Het ijzersterke ontwerp blijft echter herkenbaar, dat geldt ook voor de open versie, waar de basisversie vanaf 1994 Cabriolet heet.

Zestien jaar lang ijzersterk

Zestien jaar lang is de 205 dé drager van het Peugeot succes in de compacte klasse, ook doordat Peugeot (marktafhankelijk) de 205 met diverse actiemodellen bij de tijd houdt. Daar begint Peugeot al vroeg mee. Bekende actiemodellen zijn de Forever, de Green, de Gentry, de Collection, de Lacoste en de Roland Garros. Peugeot leidt het definitieve afscheid in met de 205 Génération, een versie met elektrische ruiten, de rappe 1.4 motor en een gunstige prijsstelling. Deze sterke aanbieding brengt de 205 in Nederland zelfs even terug in de top 20 van de verkoopstatistieken. Dat gebeurt bijna vijftien jaar na zijn introductie. De 205: het is met recht een sterk nummer, dat van 1982 tot en met 1998 5 278 300 keer van de band loopt. En zijn maker een ijzersterke financiële basis geeft.

Klik hier om deel één over de Peugeot 205 historie te lezen.

Klik hier om meer te lezen over de 205 Turbo 16 en zijn rallyhistorie.