FEHAC en UNESCO in gesprek over plaatsen klassiekers op werelderfgoedlijst

Het bestuur van de FEHAC heeft op zaterdag 13 september tijdens de Open Monumentendag in het Spoorwegmuseum in Utrecht een ontmoeting gehad met een afgevaardigde van Unesco. Met dit gesprek wil FEHAC de mogelijkheden inventariseren van vermelding van het mobiel erfgoed in Europa dan wel in Nederland op de Wereld Erfgoedlijst van Unesco. Op deze lijst staat cultureel, industrieel en natuurlijk erfgoed dat van unieke historische waarde is en bewaard moet worden voor toekomstige generaties.

In 2012 is bij Unesco het plan gerezen om ook mobiel erfgoed toe te voegen aan de Wereld Erfgoed lijst. Sinds 2013 is hierover al contact met zowel de FIVA als de FEHAC. “We willen proberen via de FIVA voor het mobiel erfgoed in Nederland bescherming te krijgen bij Unesco”, legt bestuurslid Bert Pronk uit. Giorgo Andrian is de aangewezen figuur om namens Unesco uit te leggen wat de mogelijkheden zijn, want hij heeft in 2012 zelf het initiatief genomen om ook mobiel erfgoed voor te dragen voor de Wereld Erfgoedlijst. “Op de Wereld Erfgoedlijst staat het nodige aan industrieel erfgoed. Toen heb ik gezegd, waarom staat er dan geen mobiel erfgoed op? Via internet kreeg ik enorm veel bijval voor dat idee.”

Fiat 500
Andrian, die behalve Unesco consulent ook bestuurslid is van de ASI, zeg maar de Italiaanse FEHAC, haalt een persoonlijk voorbeeld aan van mobiel erfgoed. “Ik heb thuis een Fiat 500 die mijn vader in de jaren ’60 nieuw heeft gekocht”, vertelt hij. “Het was de eerste auto in onze familie, ik heb leren rijden in die auto. Mijn vader heeft hem doorgegeven aan mij en ik geef hem weer door aan de volgende generatie.” Want dat volgens Andrian de essentie bij mobiel erfgoed, of eigenlijk bij ieder erfgoed. “De mensen denken altijd dat het bij erfgoed om het verleden gaat. Maar dat is niet zo. Het gaat om de toekomst. Erfgoed is iets dat je doorgeeft aan de nieuwe generaties.”

Giotto
Giorgio Andrian geeft overigens aan dat vermelding op de Wereld Erfgoedlijst niet betekent dat het object of gebouw ineens onder verantwoording van Unesco valt. Het betekent ook niet dat er geregeld een inspecteur van Unesco komt kijken of het object nog wel in goede staat is. Dat kan helemaal niet. Maar vermelding op de Wereld Erfgoedlijst is wel een internationale erkenning van de waarde van het object. Nationale overheden zullen daar terdege rekening mee houden. In die zin is vermelding op de Wereld Erfgoedlijst vooral een vorm van bescherming.”

De visie van Unesco op erfgoed is niet dat het altijd moet blijven zoals het is, legt Andrian uit. “Unesco is niet een grote vrieskist waar je spullen in bewaart zoals ze zijn. Erfgoed leeft en verandert met de jaren. Maar of je nu een fresco van Giotto restaureert of een Fiat 500, de uitgangspunten zijn dat je respect hebt voor de authenticiteit en de integriteit van het object.” Andrian ziet dan ook overeenkomsten tussen de missie van FIVA en FEHAC en de missie van Unesco. “Beiden zijn bezig met het op lange termijn behouden van erfgoed, om dit door te kunnen geven aan toekomstige generaties.”

FIVA
Voorzitter Bert de Boer van FEHAC is enthousiast over de ontmoeting met Unesco. “We gaan zeker kijken wat de mogelijkheden zijn om het mobiel erfgoed op de Wereld Erfgoedlijst te krijgen”, zegt hij.  “Dat zal ons vooral helpen om de nationale en lokale overheden te overtuigen van de historische en culturele waarde van dit erfgoed.” FEHAC gaat nu intern bekijken hoe de contacten met Unesco verder worden uitgebouwd. “We kunnen het via de FIVA proberen, maar het is ook mogelijk om dit aan te pakken in samenwerking met een aantal van de nationale oldtimerorganisaties in andere landen”, aldus De Boer. Over leeftijdsgrenzen en criteria waaraan het mobiel erfgoed minimaal moet voldoen zijn nog geen details bekend. Een leeftijdsgrens in combinatie met de historische importantie, betekenis voor de mobiliteitsbehoefte  en uitstraling van specifieke modellen van fabrikanten zou een mooi selectiecriterium kunnen vormen.