De APK vrijstelling is voor ons liefhebbers een realistische zaak. Helaas heeft de regeling een nieuw probleem geschapen. Vanuit de sector van de ‘beroepshobbyisten’, vage pariculieren met behoud van uitkering, ‘vrije jongens’, de handelaars zonder passie of scrupules worden er auto’s aangeboden – en voor serieus geld verkocht – die voor het APK-vrije tijdperk niet meer dan slopers waren. Hoe die verkocht worden? Ze worden ‘verkoopklaar’ gemaakt.

In oude automarkt handelaars termen: ze worden vet opgeketst. Wees daarom heel voorzichtig met auto’s die via Internet door particulieren of beroepsparticulieren worden aangeboden. Klik bij bezoeken aan Marktplaats en dergelijke op ‘zie overige advertenties van deze aanbieder’.  Als er in de tekst ‘van liefhebber’ of ‘voor liefhebber’ staat en het aanbod aan ‘overige advertenties bestaat uit nog eens twintig klassiekers, dan hebben we weer een wolf in schaapsvacht.  Koop daarom nooit een klassieker zonder goede technische begeleiding. En omdat het ook bij een miskoop om aanzienlijke aankoopbedragen kan gaan is een aankoopkeuring door een goed bekend staand bedrijf, een club expert of een taxateur meer dan de moeite waard. Maar de eerste indrukken kunnen wij zelf opdoen.

Waar op te letten?
Bij het naderen van de auto kan er al veel duidelijk worden. Zijn de flanken strak en glad? Lopen de naden van de panelen aanvaardbaar evenwijdig? Is de lak niet te vet glanzend? Hebben rubbers om ramen en dergelijke een spuitnevel onder de vette siliconenglans? Zijn chroomdelen gewoon afgeplakt tijdens het spuiten? Zitten  er stofinsluitingen of siliconenkratertjes in de lak ? Hebben de banden profiel en zijn ze regelmatig gesleten? Alleen al tijdens het naar de auto toe lopen kunt u zien of de auto het verder bekijken waard is.

Met een keer door de knieën gaan is er dan te bepalen  hoe oud de banden zijn. Op de wang van de band staat de Amerikaanse DOT (Department of Transportation) aanduiding waar ook de productiedatum staat vermeld. Vanaf 01-01-1990 t/m 31-12-1999 waren dit 3 cijfers, bijvoorbeeld 082 = 8e week 1992. Vanaf 01-01-2000 zijn dit 4 cijfers, bijvoorbeeld 3401 = 34e week 2001. Banden die ouder zijn dan 6 jaar moeten worden gecontroleerd op verschijnselen van ouderdom. De aanwezigheid van goede radiaalbanden in plaats van authentieke diagonaalbanden kan een bewuste keus zijn geweest. Radiaalbanden geven doorgaans een aanzienlijk beter rij- en remgedrag.

Wij adviseren banden om de 6 jaar te vervangen, ongeacht het aantal gereden kilometers. De band uiteraard eerder vervangen wanneer de profieldiepte (minimaal 1,6 mm) niet meer aan de eis voldoet en de band uitwendige beschadigingen en/of separatie (inwendige koordlaagbeschadiging) heeft.

Op onze hurken kunnen de dorpelaansluitingen bekeken worden en kan er met de hand gevoeld worden of de schermranden gewoon hard, van gedubbeld overzetplaatwerk of plamuur zijn.

Eenmaal gehurkt kunnen we nog meer informatie lezen. Zijn de pedaalrubbers bijvoorbeeld glad of verdacht ‘ZGAN’? Een blik onder het dasboard kan ook verhelderend zijn. Als er daar een warboel van draden en knijpstekkers is, dat kan alles misschien wel werken. Maar het getuigt niet van een serieuze aanpak. Kijk onder de vloermatten en onder de mat in de kofferruimte. Kijk altijd in de reservewielbak en ook een blik onder de accu kan veel leren. Laat een mooi zwarte laag daar niet direct geruststellend zijn. Dat geld ook voor de onderzijde van de auto. Nog meer waarschuwingen voor ‘zwart’: motorcompartimenten en kofferruimtes die matzwart zijn afgeblazen bewijzen doorgaans dat de auto in elk geval een andere kleur heeft gehad en alleen buiten om is gespoten. Het hoeft niets te betekenen, maar het is een indicatie.

Prik eens voorzichtig op de plekken waar plaatdelen op elkaar aansluiten. Kit en plamuur staan in de automobielbouw niet direct bekend als verantwoorde constructie materialen. Maar in het vrije veld zijn ze heel gewild om hun snelle optische resultaat.

Als de koop dan nog interessant lijkt wordt het tijd om onder de auto te kruipen en te doen wat geen APK keurmeester mag doen: prikken. Met een scherpe schroevendraaier. Voor dat stevige prikken kan kloppen ook al verhelderend zijn. Ook als het van een vertrouwen wekkende laag zwart is voorzien klinkt gedubbelde plaat, aluminium, polyester of karton heel anders dan eerlijk plaatwerk. Ga er van uit dat de ellende groter is naarmate de klank doffer is.

Kijk – hoe flauw het ook lijkt – eenmaal onder de auto even naar de aftappluggen. Zien die er uit alsof ze ooit los zijn geweest? Let ook op oliezweet plekken langs de pakkingen. Die kunnen er op duiden dat de auto pas weer wakker is gekust naar een jarenlange droomloze slaap. Een schoon oliefilter zegt niets. Na een aai met een vette doek ziet zo’n onderdeel er altijd weer nieuw uit.

Werp in dat kader ook eens een blik onder de motorkap. Voel eerst even met de rug van de hand of het motorblok koud of warm is. Een warm blok kan startproblemen of technische problemen – zoals een rookwolk tijdens de eerste start, verhullen. Controleer daar de omgeving met een kritische blik. Vuil is vuil en kan eerlijk zijn. Maar een motorruimte die duidelijk schoongemaakt is met cleaner en een hogedruk spuit? Een matzwart gespoten motorruimte? Demonteer het luchtfilter even. Muizennesten kunnen een aanwijzing zijn dat er aan het onderhoud niet veel zorg is besteed. Net zo min als donkerzwarte, drabbige olie aan de peilstok(ken) dat doet. Aan de andere kant: er kunnen net zoveel kanttekeningen gezet worden bij olie die verdacht schoon is. Een rit van een kilometer of veertig kan die kleur als het tegen zit weer helemaal donker maken. Tenminste: als de nieuwe olie gewoon in een oud, inwendig vervuild blok is gegoten.

Als de auto die oppervlakkige inspectie redelijk heeft doorstaan, dan is het bijna tijd voor de laatste toetssteen voordat er echt tot een aankoopkeuring of aankoop over wordt gegaan. De test met de magneet misschien? Neen! Die magneet kan nog steeds handig zijn om eerlijk plamuurwerk te onthullen. Maar sinds er in de States gewoon plamuur – zij noemen het ‘bondo’ – te koop is die is verrijkt met ijzerpoeder? Een laagdikte meter die zich daar niet door laat foppen is beter, maar helaas ook aanzienlijk duurder. De prijzen beginnen omstreeks de € 175,- euro. Maar misschien heeft het lokale autoschade herstelbedrijf er wel even een te leen. Probeer die magneet of laagdikte tester uit rondom de koplampen, voor de A stijl, links en rechts van de B stijl en verder op alle andere punten onder de taillelijn van de auto. Hij is vaak met iets meer moeite te bereiken, maar de onderbak van de lucht aanzuiging voor de voorruit is ook regelmatig een plek waar kit en polyester de plek van eerlijk staal hebben ingenomen.

Wanneer het traject tot zover is gelopen en de liefde nog niet bekoeld is, dan kan er aan een uitgebreide proefrit gedacht worden. Maar voor dat het zover is bekijken we eerst de bij de auto horende papieren zorgvuldig. Kloppen de genoemde nummers met de ingeslagen nummers? Hoe lang staat de auto al op naam van de verkoper? Of zelfs: klopt de opgegeven cilinderhoud op het kenteken met het blok dat onder de motorkap steekt?

Na de proefrit mag de auto op de brug voor een definitief oordeel.

Voor een geïnteresseerde kan dit traject na de eerste blik al stoppen. Het verhaal van de aanbieder die een BMW 2002 in topstaat aanbood is legendarisch. Toen de klant kwam stond er een afgetrapt exemplaar uit de 3 serie. De verkoper straalde blij: “Ja zo had ik hem eerst op Internet gezet. Maar daar kwam niemand op. Maar nu je er toch bent, neem je hem toch gewoon mee voor vijf meier?” Niet dus.

Als het hele verhaal tot nu toe  naar wens uitpakte, dan wordt het tijd voor een proef rit. Een proefrit kan veel meer vertellen dan dat veel mensen denken. Maar daar over later.